Punicorum Libri Septemdecim 21

Punicorum Libri Septemdecim 21

816. _nutante_, vel _titubante_ conj. N. Heins. invita Minerva.       Nam, quod Drak. jam bene animadvertit, nulla duci gloria nascitur       ex eo, quod saluti sit patriæ suæ adversus hostem vel _nutantem_,       vel _titubantem_.       822. _Namque operosa sacra_ emend. N. Heins. qui vulgatam frigere       putabat; _majores_, non _meliores_, Col. Put. et R. 2. Inter hunc       et sq. versum nonnulla λείπειν, Scaliger notavit ad marg. Silii       sui.   Tu, Mago, adversi conside in vertice montis:   Tu lævos propior colles adcede, Choaspe:   Ad claustra et fauces ducat per opaca Sychæus.                   825   Ast ego te, Trasymene, vago cum milite præceps   Lustrabo, et Superis quæram libamina belli.   Namque haud parva Deus promissis spondet apertis,   Quæ spectata, viri, patriam referatis in urbem.≫     823... 827. Conf. Liv. XXII, 2, et inpr. 4; Polyb. III, 82, extr.     823. _mons_ et _colles_ sunt montes Cortonenses, cf. ad v. 720. De     _Sychæo_ et _Choaspe_, cf. III, 245, 317.     825. _claustra_ et _fauces_, angustiæ saltus et montium. Cf. V, 42     sqq.     826. _vago milite_, expedito.     827. _libamina belli_, cf. v. 822.     828. _Deus promissis spondet apertis._ Confer v. 722 sqq., 733 sq.     829. _viri_, legati.       824. _lectos_ R. 3, et Med. _bivios colles_ conj. N. Heins. quem       vid. ad Ovid. Epist. XVII, 178.        *       *       *       *       *            *       *       *       * Errata: Liber IV   13v. (φάλου)  [_) deest_]   91n.  [90]   213n.  [212]   341n.  [340]   530n. Cf. inf. VI, 616 ... ad VI, 254, in V.L.  [IV, 616 ... IV, 254]   653n.  [652]   660v.  [760]   704n.  [706]        *       *       *       *       *            *       *       *       *        *       *       *       *       * C. SILII ITALICI PUNICORUM LIBER QUINTUS. ARGUMENTUM. Hannibal solis occasu loca insidiis nata, ubi maxime montes Cortonenses Trasymenus subit, militibus obsederat; 1-23. Flaminius autem postero die, vix dum satis certa luce, agmine incomposito, et majore lixarum fere quam militum numero, angustias superat; 24-52. Quo facto, confestim pugnæ signum proponit, et, neque variis prodigiis territus, neque Corvini aliorumque, qui salutaria magis, quam speciosa suadebant, monitis precibusque motus a proposito deflectit; 53-104. Quin potius inanem hostis et periculi metum graviter increpat, omnibusque jam ad prælium rite præparatis animum suorum, magna ex parte fractum, verbis confirmat; 105-185. Hannibal ubi, id quod petierat, hostem lacu montibusque clausum habet, suis quoque copiis tuba signum dat simul invadendi: quo audito, omnes ex pluribus vallibus pariter decurrunt, et Romanis, quorum sortem Dii quoque, excepta Junone, lugent, undique circumfunduntur; 186-207. Tum Picentes pugnam capessunt, et Pœnis secunda fortuna, Romanis ira ac desperatione adcensis, diu dubia utrimque victoria dimicatur; 208-228. Ex Romanis Lateranus et Lentulus in medios hostes ruunt; 229-257. Nerius et Volunx pereunt; 258-267. Inter reliquos vero eminet Appius juvenis, qui in fortissimum quemque impetum facit; sed postremo a Magone, qui ad mortem Isalcis, generi sui, vindicandam adproperat, hasta trajicitur; 268-332. Nec minus tristem vitæ exitum habet Mamercus, qui, dum cæso signifero Lusitano vexilloque ei erepto fœdam suorum fugam sistit, permultis vulneribus confossus cadit; 333-343. Magonem ab Appio vulneratum ex pugna subducit Hannibal, ut a Synhalo in castris sanetur; 344-375. Quos ubi ex acie excedere videt consul, optatam sibi rei bene gerendæ occasionem oblatam ratus, animum recipit, et Bogum, Pagasum, Othryn, giganti similem, ingentemque aliorum Pœnorum numerum prosternit; 376-456. Dum hæc in campo geruntur, multi Romanorum et Siculi, auxilio ipsis ab Hierone missi, in colles et silvas confugiunt, ubi Sychæus Tauranum aliosque trepidos cædit, et arbores, in quas conscenderant, vel bipenni succidit, vel igne circumdat, donec eum successu elatum consul, gladio per latus adacto, jugulat; 457-529. Interim, Hannibal cum fratre sanato in prælium redit, et præter alios Fontanum, Butam, Lævinum, Viridasium, Fadum, Labicum et Herminium obtruncat; 530-583. Qua hostium strage edita, ex mæsto vultu et clamore Pœnorum, qui exanimum Sychæi corpus in castra deferunt, jacturam tanti viri animo præsagit, cujus ulciscendi causa Flaminium ad singulare certamen provocat, quod et temerarius hic vir non detrectat; 584-610. Sed repente ingens terræ motus oritur, qui duces, ad impetum faciendum jam paratos, dirimit, Romanosque metu perculsos in fugam convertit; 611-631. Quos dum revocat consul, Ducarius, Insuber eques, facie eum noscitans, populares suos ad vindicandam cladem, olim ab eo acceptam, incitat: quo facto Flaminius magno telorum numero, et fortissimorum juvenum, qui omni spe abjecta voluntariam sibi mortem consciscunt, acervo obruitur; 632-666. Prælio ita confecto, Hannibal cum fratre campum perlustrans, signa virtutis Romanæ, in mortuorum quoque vultu corporibusque conspicuæ, admiratione spectaculi obstupefactus suis commendat, et inminente jam nocte in castra redit; 667-678.   Ceperat Etruscos occulto milite colles   Sidonius ductor, perque alta silentia noctis   Silvarum anfractus cæcis insiderat armis.     1 sq. Cf. Liv. XXII, 4, et Polyb. III, 83.     3. _cæcis armis_, insidiis. _Cæca_ passive dici occultata, ἀόρατα,     obscura, quæ non videntur, seu latent, et hinc quoque ignota,     obscura, ignobilia, multis exemplis probarunt Heinsii et Drak. ad     h.l. et ad VI, 7. Plura desideranti suppeditabunt Burm. ad Val. Fl.     VI, 422; Heins. ad Ovid. Fast. II, 214, et Met. I, 307; III, 490;     XI, 517, ad Val. Fl. VIII, 329, et Gifan. Ind. Lucret. Cf. inf. ad     VI, 75, et Ind.       1. _occulto limite_ malebat N. Heins. ut conveniat cum _latebrosis       collibus_ v. 192, et _opacis_ IV, 825. Sed Draken. jam recte       monuit, quosdam milites non occulta tantum via missos fuisse, sed       occultatos quoque et in insidiis latentes consedisse.       3. _insiderat_, non _insederat_, Col. el Put. quod recepere Drak.       et Lefeb. Omnino quidem diversa sunt verba _insideo_, h.e. sedeo,       seu sum alicubi, locum teneo obsessum, et _insido_, sessum eo,       demitto me ad sedendum, seu quiescendum, sedem capio, occupo. Sed       præteritum utriusque verbi est _insedi_, si fides habenda       lexicographis, nec potius vulgaris est error, a stupore       librariorum profectus, qui ubivis hæc verba confundunt; vid. Burm.       ad Petron. c. 96, p. 458, ad Ovid. Metam. I, 367, ad Lucan. III,       407; Heins. et Burm. ad Virg. Æn. I, 719; III, 565; et, quos Drak.       laudat, Gronov. Obss. IV, 16, 17, et ad Liv. XXII, 30; XXVI, 45;       Broukh. ad Prop. III, vii, 37; Heins. ad Ovid. Met. I, 307; XI,       517; ad Val. Fl. VIII, 329; conf. inf. ad VII, 132.   At parte e læva, restagnans gurgite vasto,   Effigiem in pelagi lacus humectabat inertis,                       5   Et late multo fœdabat proxima limo:   Quæ vada, Faunigenæ regnata antiquitus Arno,   Nunc volvente die Trasymeni nomina servant.     5. _in Effigiem_, in modum, instar.     8. _volvente die_, ut ap. Virg. Æn. I, 269, et Ge. II, 402, ad quæ     loca vid. Heyne. Cf. sup. ad III, 579.       4. _parte e dextra_, quod Lefeb. edidit, legendum, vel poetam       humani quid h.l. passum esse, ut IX, 268, bene suspic. Drak. Nam       _colles lævi_ dicuntur IV, 824; quare non litus quoque Trasymeni       Pœnis ad lævam esse potuit; et præterea idem lacus Romanis quoque,       qui Pœnis obversi erant, ad lævam est inf. v. 95; ubi propterea       _dextra_ corrig. Cluver. Ital. ant. II, 3, p. 585; qua tamen       ratione difficultas ex lib. IV, 824, mota, non tollitur; _vasti...       pelagi_ Ox. Non male.       5. _humectabat_ Col. (in quo propr. _umectabat_, de quo vid. ad       II, 125) Parm. Benes. Junt. Ald. Gryph. Nut. ut ὑγραίνειν et       ὑδραίνειν, quod multis locis, Virg. Ge. IV, 126; Æn. XI, 90;       Claud. R. P. II, 121; et aliis illustrant N. Heins. et Drak. conf.       Ind. _invetabat_, vel _innetebat_ Ox. unde _incedebat_ parum       feliciter corrig. Barth. Adv. V, 15; ut tarditas sensim       progredientis exprimeretur; _invitabat_ Put. R. 3; Med.       _inundabat_ Veneta Marsi et Martini Herbip. claudicante metro,       unde _exundabat_ edit. Basil. Wolfii et quæ inde fluxerunt;       _pelagi inertis_ ex emendat. Barth. et N. Heins. recepi cum Drak.       et Lefeb. Sic _iners aqua_ ap. Ovid. Epist. XVIII, 121; _iners       Styx_ ap. eund. Met. IV, 434; _iners humor_ et _tarda palus unda_       ap. Virg. Ge. IV, 25, 479, et, quæ Drak. comparavit, _lenta       stagna_, _iners Bosporus_, _tarda palus_, _piger Avernus_,       _ignavum flumen_, _lentum marmor_, inf. VIII, 605; Lucan. V, 436;       Varr. Atac. ap. Serv. ad Virg. Ge. I, 375; Stat. Th. XI, 588;       Appul. Met. IV, p. 145; Virg. Æn. VII, 27. Sed vulgatum _inerti_       etiam servari potest, si _multum_ relingas, ut verba _inerti limo_       jungantur. _Iners_, gravis, immobilis, vel inutilis, ut _i.       terra_, _gleba_, etc. ap. Hor. Od. III, iv, 45; Virg. Ge. I, 94 et       al. Conf. ad VI, 146.  [“ad VI, 146”: in Not.]       7. _Arno_ Col. et R. 2, h.l. et VI, 109; quod cum Lefeb. recipere       non dubitavi, ut _Arnus_ sit heros ἐγχώριος Etruriæ, quam secat       _Arnus_ fl. (hod. _Arno_) ex Apennino ortus, de quo ex instituto       egit Ferd. Marozzi in _Raggionamento istorico dello stato antico e       moderno del fiume Arno_, etc. Conf. Heyne ad Virg. Æn. XI, 700; in       Varr. L. _Auno_ Tell. et editi tantum non omnes, quod defendunt ex       Virg. l.c. ubi tamen de Liguria agitur; _auro_ Ox. et Put. in       cujus marg. _auno_ legitur; _Anno_ corrig. Rupert. ad Sallust.       p. 144; sed Merula ad Ennii Ann. I, p. 95, _Amno_, qui, teste       Manethone, Aboriginum rex fuit, Fauni prisci filius, Martis Itali       pater.   Lydius huic genitor, Tmoli decus, æquore longo   Mæoniam quondam in Latias advexerat oras                          10   Tyrrhenus pubem, dederatque vocabula terris;   Isque insueta tubæ monstravit murmura primus   Gentibus, et bellis ignava silentia rupit.   Nec modicus voti natum ad majora fovebat.     9 seqq. Cf. ad IV, 719.     9. _Tmolus_, Lydiæ urbs (ap. Herodot. I, 84, et Tac. Ann. II, 47,     ubi vid. Ern.) et mons, vino generoso, sed et croco abundans, de quo     dubitat quidem Heynius ad Virg. Ge. I, 56. Sed vid. Columel. III,     viii, 4, ibique Gesn.     12. Hanc inventionem Tyrrheno Pisæo tribuit Plin. VII, 56; Tyrrheno     Herculis f. Hygin. fab. 274, ubi vid. Muncker. incolis Vetuloniæ     Sil. VIII, 488; alii aliis populis, sed plerique omnino Tyrrhenis;     vid. ad II, 19.     13. _bellis ignava silentia rupit_, sustulit, morem belli segnius     gerendi sine tubarum cantu, qui milites ad pugnas adcendit, Drak.     Cf. IV, 169 sq.     --_ignava silentia_, ignavos milites reddentia: nam tubis alacres ad     pugnam animi fiunt. Ern.       9. _æquore longo_, h.e. longinquo, ut I, 584, emend. N. Heins.       quod recepere Drak. et Lef. Non male, vid. not. ad III, 422. Sed       vulgata non minus ferri et eodem sensu accipi potest; _longas_       Oxon.       12. _tubæ_, non _tuba_, Col. _primis_ Oxon. quod doctius videri       potest.   Verum ardens puero, castumque exuta pudorem,                      15   (Nam forma certare Deis, Trasymene, valeres)   Litore conreptum stagnis demisit Agylle,   Flore capi juvenum primævo lubrica mentem   Nympha, nec Idalia lenta incaluisse sagitta.     15. _puero_, Trasymeno juvene, Tyrrheni f.     --_ardere aliquo_, ut _tepere_, _calere_, _perire_ et mox v. 19,     _incalescere_. Veteres _ardere in aliquo_, _aliquem_ (propter a.),     _in aliquem_, sed plerumque _aliquo_ dixisse, monet Drak. Conf.     Broukh. ad Prop. I, iv, 12.     17. _stagnis demisit_, more Naiadum.     --_Agylle_, Nympha Trasymeni lacus, unde dicta putatur _Agylla_,     Tuscia urbs, quæ etiam _Cære_, et nunc _Cervetere_ vocatur; vid.     Plin. III, 5, et Heyne Exc. III, ad Virg. Æn. VIII, 478 sqq.     --Formosos juvenes a Nymphis aliisque Diis rapi, satis nota res est.     De origine et sensu hujus mythi vide Heyne in _Antiq. Aufsatzen_     Fasc. I; et commentat. meam in S. V. Henkii _Magazin fur Religions     philosophie_, vol. VI, Fasc. I, p. 194... 210.     18. _lubrica capi_, quæ facile raptimque capiebatur.     19. _sagitta Idalia_, hoc est Veneris, cui sacrum erat Idalium,     Cypri opp. et mons. vid. Intpp. ad Virg. Æn. I, 681.     --_sagitta incaluisse_, ἀοριστως et venuste: nam amor, igni et     flammæ similis, urit ac torret, (Anacr. X, 15; XXI, 7; Theocr. II,     40; III, 17, al.) unde etiam poetæ Cupidini ἰοὺς πυρφόρους tribuunt,     _ardentes sagittas_ Hor. Od. II, viii, 15 (ubi vid. Jani), ὀϊστοὺς     πυριπνεύστους Musæus v. 88; πυρόεντα βέλη Anthol. IV, 470, et     πυριβλήτους (forte, πυριφλέκτους) ἀκίδας auctor carm. Meleagri. Cf.     inf. XI, 391 et 398, ubi Drak. laudat Mosch. I, 23.       [“XI, 391 et 398” recte XI, 389 et 396]       17. _demersit_ malebat N. Heins. prob. Drak. Sed vulgata       exquisitior; vid. not. ad I, 439.       18. _juvenem mentem_ Col. et Tell. quod probavit Modius Epist. 59,       et recepit Cell.   Solatæ viridi penitus fovere sub antro                            20   Naides, amplexus undosaque regna trementem.   Hinc dotale lacus nomen, lateque hymenæo   Conscia lascivo Trasymenus dicitur unda.     20 seq. Naiades consolabantur Trasymenum, qui undas extimescebat et     amplexus Nymphæ, quæ mox ei lacus imperium in dotem dabat.     --_fovere_, metum et dolorem levarunt, ut vulnus, cui fomenta     adhibentur.     --Respexit Silius ad hæc Theocriti, Ειδ. ΙΓ, 53 sq.       Νύμφαι μὲν σφετέροις ἐπὶ γούνασι κοῦρον ἔχοισαι       Δακρυόεντ᾽, ἀγανοῖσι παρεψύχοντ᾽ ἐπέεσσιν.     Quod apud nos carmine suaviori imitatus est egregius ille veterum     æmulator, morte infelicissima Musis et Patriæ ereptus juvenis,     Andreas _Chenier_:       _Sur leur sein, dans leurs bras, assis au milieu d’elles,       Leur bouche en mots mielleux, ou l’amour est vante,       Le rassure, et le loue, et flatte sa beaute.       Leurs mains vont caressant sur sa joue enfantine       De la jeunesse en fleur la premiere etamine,       Ou sechent en riant quelques pleurs gracieux,       Dont la frayeur subite avait rempli ses yeux._         Idyll. Hylas. --Ed.     22. _dotalis_ propr. ipse lacus, qui _nomen_ inde adcepit.     23. _Conscia_, vid. ad III, 395.     --_lascivo hymenæo_, ut _lasciva licentia_ et _lascivi amores_, ap.     Hor. Od. I, xix, 3, et II, xi, 7.       20. _Solatæ_, non _Sollicitæ_, scripti et Parm.       21. _Naides_, Ναΐδες, non Naiades, Ναϊάδες, quod quadrisyllabum       est, Put. quod recte in textum recepit Drak. qui laudat Pier. ad       Virg. Eclog. X, 10; Gronov. ad Senec. Hippol. v. 778, et Heins. ad       Claud. R. P. II, 55; Add. Burm. ad Grat. Cyneg. v. 17.       23. _Trasymenia_, vel _Trasymenis unda_ volebat N. Heins. quod       magis poeticum est, ut _Thybris unda_ et alia, quæ notavit ad       Ovid. Epist. VII, 145; conf. sup. ad I, 14. Posterius probavit       Drak. et recepit Lefeb. _Thrasymentis_ c. Tell. _diditur_, coll.       I, 186, conj. idem Heins. ne poeta bis idem dicat.     Et jam curriculo nigram nox roscida metam   Stringebat, nec se thalamis Tithonia conjux                       25   Protulerat, stabatque nitens in limine primo,   Quum minus abnuerit noctem desisse viator,   Quam cœpisse diem: consul carpebat iniquas,   Prægrediens signa ipsa, vias, omnisque ruebat   Mixtus eques; nec discretis levia arma maniplis,                  30   Insertique globo pedites, et inutile Marti   Lixarum vulgus, præsago cuncta tumultu   Inplere, ac pugnam fugientum more petebant.     24. Vario ornatu expressa crepusculi matutini descriptio. Dausq.     comparat Ovid. Her. XIV, 21, 22, et Met. IV, 399 sq. et Amor. I, v,     5; Apollon. II, et alios, quibus Drak. addit Ovid. Met. VII, 706, et     Sen. Herc. Fur. 671. Flaminium _vix dum certa luce_ et εὐθέως ὑπὸ     τὴν ἑωθινὴν angustias superasse, memorant Liv. XXII, 4, et Polyb.     III, 83, extr.     --_metam_, ut ap. Virg. Æn. V, 835, ubi vid. Heyne et Exc. II, ad     Æn. II, de noctis curru et equis. Forma loquendi _stringere metam_     petita a circo, ubi currus proxime metam ita flectendus erat, ut     tamen eam non tangeret; περὶ νύσσαν Ἀσφαλέως κάμπτοντα τροχῷ σύριγγα     φυλάξαι Theocrit. XXIV, 118; conf. VIII, 48; XIII, 299, et inpr.     XVI, 361, 362, ubi Drak. laudat Nonn. Dionys. XXXVII, 195, et     Sophocl. Electr. 746. Eodem sensu _meta teri_, vel _radi_ dicitur     poetis et εὖ περὶ τέρμαθ᾽ ἑλίσσειν, στρέφειν ἐγγύθεν et μάλ᾽     ἐγχρίμψαι νύσσῃ Hom. Iliad. ψ, 306... 348. Cf. ad IV, 350; Heins. ad     Ovid. Am. III, xv, 2, et Jani ad Hor. Od. I, i, 4.     26. _nitens_ ore, nitida, pulchra, nisi malis pedem figens, ut ap.     Virg. Æn. II, 380.     --_in limine primo_, ut ibid. v. 269, et inf. XVI, 230.     30. _levia arma_, ut ap. Virg. Æn. XI, 512.     32. Τηλικοῦτον γὰρ προενεβεβλήκει κατελπισμὸν τοῖς ὄχλοις, ὥστε     πλείους εἶναι τῶν τὰ ὅπλα φερόντων τοὺς ἐκτὸς παρεπομένους, τῆς     ὠφελείας χάριν, κομίζοντας ἁλύσεις καὶ πέδας, καὶ πᾶσαν τὴν τοιαύτην     παρασκευήν Polyb. III, 82.     33. _fugientum more_, sine ordine.       24. _En_ tacite, ut passim, dedit Lefeb. etsi non male.       27. _abnuerit_, non _adnuerit_, vel _annuerit_, Col. et Ox.   Tum super ipse lacus, densam caligine cæca   Exhalans nebulam, late conruperat omnem                           35   Prospectum miseris, atque atræ noctis amictu   Squalebat pressum picea inter nubila cælum.     34 sq. _Orta ex lacu nebula, campo quam montibus densior sederat_,     Liv. XXII, 4. Cf. Polyb. III, 84.     --_super_, insuper.     37. _cælum pressum_, circumdatum, ut XII, 131, vel tectum, opertum,     _amictu_, nigro quasi peplo noctis.     --_picea nubila_, νέφος μελάντερον ἠΰτε πίσσα Il. δ, 277. Cf. V.L.     --_Squalebat_, vid. ad I, 211.       37. _spissum_ malebat N. Heins. _Spissæ_ quidem et _piceæ nubes_,       _tenebræ_, _caligo_, etc. passim occurrunt, nec opus erat tot       exemplis quot congessit Drak. Sed _spissum amictu_ legere haud       memini.     Nec Pœnum liquere doli: sedet ense reposto   Abditus, et nullis properantem obcursibus arcet.   Ire datur; longeque patet, ceu pace quieta,                       40   Incustoditum, mox inremeabile, litus.   Namque sub angustas artato limite fauces   In fraudem ducebat iter, geminumque receptis   Exitium, hinc rupes, hinc undæ claustra premebant.     38. Cf. Liv. XXII, 4, et Polyb. III, 83.     --_Nec Pœnum liquere doli_, Hannibal, fecundum in fraudes ingenium,     sua arte fallendi usus est. Male Marsus exponit: doli Pœnorum non     patuere.     --_sedet Abditus_, ἐνεδρεύων, vel potius quietus in castris, quæ in     aperto ac patentiori campo locaverat, nec prohibet Romanos, in     angustias, inter lacum et montes, quos leviter armatis obsederat,     ingredi, et propius ad castra sua, quæ spernebant, adcedere; ut ita     vario discrimine, quod angustiæ, montes, lacus et insidiæ     minabantur, undique urgerentur Cf. v. 93 sq., 198 sq.     44. _undæ claustra_, lacus obstans.       40. Hic versus abest a R. 3, et aliis edd.   At cura umbroso servabat vertice montis                           45   Hostilem ingressum, refugos habitura sub ictu.     45. _cura_, Pœnus curiosus et ad omnia intentus; vel, notante     N. Heinsio, excubitorum et speculatorum custodia ac statio.     46. _sub ictu_, vid. ad IV, 42.       45. _At cura_ Col. probb. Lef. et N. Heins. qui tamen _Par cura_       malebat, quod placet Drak. _At castra u. servabant_ vetus ed. Non       male. _At circa_ Ox., ut inf. v. 94, non improbb. Barth. et       N. Heins. _servabat_, h.e. observabat, (vid. not. ad III, 380)       scripti. Vulgo _At contra u. servabant_. Hunc versum sequenti       postponendum putabat Dausq. ut minus durum esset, τὸ _habitura_ ad       _claustra_ referre, quo non opus est, si _cura_ legas; _turma_,       h.e. equites, ingeniose pro _cura_ conj. Schrader in Obss. libro       (Franeq. 1761, 4.) coll. Liv. XXII, 4, 3; (_Equites ad ipsas       fauces saltus, tumulis apte tegentibus, locat. ut, ubi intrassent       Romani_, objecto equitatu, _clausa omnia lacu ac montibus essent_)       et ipsius Silii loc. sim. VII, 273, 278, ubi etiam _turma palus_,       seu _undæ_, et _rupes_ junguntur.       46. _refugos habet ira_, virtus, _sub ictu_, acie gladii, quum       hostem circumire posset Pœnus, corrig. Barth. Adv. V, 15; Male.   Haud secus ac vitreas sollers piscator ad undas,   Ore levem patulo texens de vimine nassam,   Cautius interiora ligat, mediamque per alvum,   Sensim fastigans, compressa cacumina nectit,                      50   Ac fraude artati remeare foraminis arcet   Introitu facilem, quem traxit ab æquore, piscem.     47 sq. Egregia comparatio, cui similem vid. inf. VII, 500 sq. ≪Non     aliter, quam qui sparsa, etc.≫     [48.] _nassa_, calathus vimineus angusti colli, ἐκ σχοίνων     λαβύρινθοι Theocr. XXI, 11, κύρτος, de quo v. Oppian. Ἁλιευτ. III,     85 et 341 sq. Draken. adposuit verba Sapph. in Anthol. Gr. III,     iv, 1, et Festi, ≪piscatorii vasis genus, quo quum intravit piscis,     exire non potest.≫ Hæc _nassa_ γραφικῶς h.l. definitur.     50. _fastigans_, acuens, in artum contrahens. Hoc verbum ubivis fere     in optimis codicibus, quibus lex metri h.l. faveat, _fastigare_, non     _fastigiare_, scribi, et vel a _fastu_, vel a _fastigio_ formari,     copiosius docuit Drakenb.     --_cacumina_, τὰ ἄκρα, vimina summa.     52. _Introitu facilem_, active, qui facile intrat. Cf. ad I, 615.       50. _vestigans_ priscæ edd. _castigans_, h.e. angustiora reddens,       premens, emend. Withof. coll. XII, 355; Stat. Silv. II, i, 43, et       Theb. IX, 687; Brit. Philipp. VII, 80.     Ocius interea propelli signa jubebat   Excussus consul fatorum turbine mentem,   Donec flammiferum tollentes æquore currum                         55   Solis equi sparsere diem: jamque, orbe renato,   Diluerat nebulas Titan, sensimque fluebat   Caligo in terras nitido resoluta sereno.     53. Consul signa, quæ convelli non possunt (v. 66 sq.), jam     præcesserat v. 29 sq., adeoque nunc iterum, ut moverentur, edixisse     videtur. Teste Liv. XXII, 3, signa effodi jusserat, antequam agmen     incedere et in angustias intrare cœpisset. Ibid, tamen c. 4, quum     pridie solis occasu ad lacum pervenisset, inexplorato, postero die,     vix dum satis certa luce, angustiis superatis, in patentiorem campum     agmen pandit.     54. _Excussus mentem_, vid. ad II, 592, in V.L.     --_fatorum turbine_, cursu, vid. ad IV, 731.     55. Teste Liv. XXII, 4 et 6, non nisi inclinata re, adeoque prælio     finito, nebula incalescente sole dispulsa diem aperuit.     56. _orbe renato_, ut _luce renata_, ap. Sen. Herc. Fur. 127. Cf.     Virg. Æn. IV, 119.     58. _sereno_, αἰθρίᾳ, serenitate, ut XII, 4, ubi Virg. Ge. I, 393;     Lucan. I, 530; VI, 55, Stat. Th. IX, 135, et alia loca conferunt     Dausq. et Drak.       58. Semper hæsi in verbis: _fluebat C. in terras_, h.e. defluebat,       decidebat, quoniam udæ sunt nebulæ, ut ap. Virg. Æn. XI, 828 et       al. Nam caligo et nebulæ h.l. non demum in terram demissæ, sed       solis radiis resolutæ dicuntur. Hinc legendum videtur, _fluebat C.       in terris_, h.e. diffluebat, vel discedebat, fugiebat, ut ap.       Virg. Æn. II, 169; Cic. Marc. 8; Or. 3 al. conf. Gronov. ad Liv.       XXVII, 17; Burm. ad Virg. Ge. III, 67.   Tunc ales, priscum populis de more Latinis   Auspicium, quum bella parant, mentesque Deorum                    60   Explorant super eventu, ceu præscia luctus,   Damnavit vesci, planctuque alimenta refugit.   Nec rauco taurus cessavit flebile ad aras   Inmugire sono, pressamque ad colla bipennem   Incerta cervice ferens, altaria liquit.                           65     59. Hæc pugnæ præsagia et historici memorant. Cf. ad VIII, 624 sq.     et de ostentis, prodigiis ac monstris omnino Heyn. Opuscul. Acad.     Vol. III, p. 198... 215, pag. 255... 275, et ad Virg. Ge. I, 466     sq., ad Tibull. II, v, 71.     --Hujus prodigii Cic. de Div. I, 35, mentionem facit; eodemque     contemto, P. Claudium b. Punico I male pugnasse, notum ex Liv. Epit.     XIX, et Flor. II, 2, quod jam alii notarunt. Loco ejus aliud memorat     Liv. XXII, 3.     62. _Damnavit_, vid. ad II, 595, et III, 331.     63 sq. Idem omen evenisse Syphaci inf. XVI, 264 sq., et Pompeio ap.     Lucan. VII, 165; sed Flaminio ante hanc pugnam, quum magistratum     iniret, teste Liv. XXI, 63, jam monuit Drak. Poeta autem ante oculos     habuit Virg. Æn. II, 223 sq., ubi vid. Heyne.     65. _Incerta cervice ferens_, vulnere non certo et letali adcepto.       61. _eventum_ Colon. _eventus_ Dausq.   Signa etiam adfusa certant dum vellere mole,   Teter humo lacera nitentum erupit in ora   Exsultans cruor, et cædis documenta futuræ   Ipsa parens miseris gremio dedit atra cruento:     66. Notum est hoc prodigium ex Liv. XXII, 3; Fl. II, 6 (qui apum     quoque examen signis insedisse tradit, de quo vid. ad VIII, 635), et     Cic. de Div. I, 35. Sed poeta illud ornat augetque, respiciens forte     fabulam Virg. Æn. III, 26 sq.; cf. ad v. 91. De causa portenti et de     rivis sanguinis vid. Heyne Opusc. Acad. T. III, p. 265 sq., et     p. 213, not. i.     --_vellere_, ut VIII, 240; nam signa terræ infigebantur in castris,     hisque movendis evellebantur.     67. _humo lacera_, convulsa, effossa.     --_nitentum_, qui convellere conabantur.     69. _parens_, terra.       66. _affusa mole_ militum, scripti, R. 3, Parm. Med. prob.       N. Heins. vid. ad IV, 251; _effusa mole_ Tell. et plurimæ edd.       quod præferunt Drak. Lef. et Burm. qui _effundere_ propr. de       conante (sed plerumque frustra conante, qui omnibus viribus       laborat, nec quidquam proficit) dici docuit ad Val. Fl. VII, 34.       Hinc iidem viri docti, præeunte Marso, exponunt: omni vi et       conatu, totis viribus effusis. Simplicius forte est, de _mole_       militum _effusa_ intelligere, ut sup. II, 151, vel ut _labor       effusus_ ap. Virg. Ge. IV, 492, h.e. frustra consumtus.   Ac super hæc Divum genitor, terrasque fretumque                   70   Concutiens tonitru, Cyclopum rapta caminis   Fulmina Tyrrhenas Trasymeni torsit in undas,   Ictusque ætherea per stagna patentia flamma   Fumavit lacus, atque arserunt fluctibus ignes.     70. Hujus prodigii non alius meminit, nisi forte cum Dausq. et Drak.     huc referre velis verba Plin. II, 107. ≪Trasymenum lacum arsisse     totum Valerius Antias narrat.≫ Causa ejus ab ignibus subterraneis,     sub aqua ardentibus, repetenda; vid. Heyne l.c. Forte lacus ejusdem     fere naturæ est, vel fuit, cujus nunc est _Lago di bagni_, seu     _Solfatora_. Hujus aqua sulphurea est, et perpetuo fervet. Cf.     Cluver. Ital. ant. II, 3, p. 589, et sup. IV, 677. Eadem res vario     ornatu exponitur.     71. _Cyclopum caminis_, fabricis. Cf. Virg. Ge. IV, 170 sq. et Æn.     VI, 630.       73. _Ictusque_ scripti et R. 3; _Littusque_ Parm. et Med. proxime       verum. Vulgatum _Litus et_ tuentur Barth. et Dausq. qui tamen       suspic. _Intus et_, ut _Latus et_ N. Heins. _ætherea_, non       _ætheria_, Colon. quod rectius videtur Drak. qui laudat Pier. ad       Virg. Æn. V, 517.   Heu vani monitus, frustraque morantia Parcas                      75   Prodigia! heu fatis Superi certasse minores!     75. Justo poeta dolori indulget ob ferociam consulis, hæc prodigia     spernentis.     --_Parcas_ fatum.     --_morantia_, de conatu.     76. _fatis Superi certasse minores_, ut _tanto certare minorem_     dixit Hor. Serm. II, 3, 313, ubi vid. Bentl. Sic et ἥττων ὀργῆς et     alia; vid. Burm. ad Val. Fl. VII, 349. Fatis autem Dii quoque     inpares credebantur. Nota sunt Pittaci verba, ἀνάγκῃ δὲ οὐδὲ θεοὶ     μάχονται ap. Plat. Leg. VII, pag. 818, et alios; Liv. IX, 4,     ≪necessitas, quam ne dii quidem superant.≫ Δοῦλοι βασιλέων εἰσιν, ὁ     δὲ βασιλεὺς θεῶν, ὁ Θεὸς Ἀνάγκης, dixit Philiscus ap. Stob. Serm.     LX, p. 33; πρὸς τὴν Ἀνάγκην ουδ᾽ Ἄρης ἀντίσταται Sophocles, et     similiter alii ap. eund. l.c. et Ecl. Phys. c. 8, p. 10, et in     Excerptis p. 127. Conf. inf. v. 201; IX, 543; Menag. ad Laert. I,     p. 48; Burm. ad Ovid. Her. I, 28; Spanh. ad Callim. H. in Del. 122,     et de P. et U. N. XIII, p. 639 (IX, p. 839, ed. 2), ubi _Fata     Victricia_ ex numis illustrat.       76. _certare_ Col. et Tell. probb. N. Heins., Lefeb., qui id       recepit, et Drak. qui cum Bentl. putat, hæc verba ex Horatio       petita esse; vid. not. Sed _certasse_ doctius est et ἀοριστῶς       positum.     Atque hic, egregius linguæ, nomenque superbum,   Corvinus, Phœbea sedet cui casside fulva   Ostentans ales proavitæ insignia pugnæ,   Plenus et ipse Deum, et socium terrente pavore,                   80   Inmiscet precibus monita, atque his vocibus infit:     77. Sic omnes frustra in concilio salutaria suadent ap. Liv. XXII,     3, et Polyb. III, 82, quorum verba Silius amplificavit.     --_egregius linguæ_, ut Drances _linguæ melior_ dicitur Virg. Æn.     XI, 338, ex emendat. VV. DD. Poeta autem respexisse videtur M.     Valerium Messalam Corvinum, summum oratorem, philosophum et     historicum, nec minus rei civilis, quam militaris peritissimum, de     quo vid. Jani ad Horat. Od. III, 21, in Argum., Ernesti Clav. Cic.     et Heyne ad Tibull. I, iii, 1, et alibi passim.     --_nomen_, vid. ad IV, 729, et cf. XI, 514.  [recte XI, 511]     78. Corvinus fingitur unus esse ex posteris M. Valerii M. F.     Corvini, seu Corvi, cujus pugna cum Gallo et cognomen a corvo, in     galea ejus considente, ipsi inditum vel tironibus notum est ex Liv.     VII, 26; Flor. I, 13; Val. Max. VIII, 15, et Gell. IX, 11, qui et     statuæ meminit, ab Augusto ei positæ, ad quam, nescio quare, poetam     respexisse suspicatur Drak.     --_Phœbea ales_, corvus, vid. Spanh. ad Callim. H. in Apoll. v. 66,     et Ælian. V. H. I, 48.     79. _Ostentans_, etc., cf. ad I, 415.     80. _Plenus Deum_, perturbatus prodigiis, vel ἔνθεος, vid. ad III,     698.  [“III, 698” recte III, 697]       78. _furva... ales_ volebat D. Heins. Sed verba _casside fulva_,       h.e. aurata, seu ærea, jungenda esse, jam notarunt Dausq. et alii;       cf. not. ad II, 399.       80. _Deum, et s._, non _Deum s._, scripti.   ≪Iliacas per te flammas, Tarpeiaque saxa,   Per patrios, consul, muros, suspensaque nostræ   Eventu pugnæ natorum pignora, cedas   Oramus Superis, tempusque ad prælia dextrum                       85   Opperiare: dabunt idem camposque diemque   Pugnandi; tantum ne dedignare secundos   Exspectare Deos: quum fulserit hora, cruentam   Quæ stragem Libyæ portet, tum signa sequentur   Nulla vulsa manu, vescique interritus ales                        90   Gaudebit, nullosque vomet pia terra cruores.     82. Conf. Virg. Æn. IX, 258 sqq.     --_Iliacas flammas_, sacra Vestæ, vid. ad I, 543.     83. _suspensa_, sollicita; vel suspensa ex eventu, quorum salus ex     eo pendet.     86. _camposque diemque_, h.e. locum et tempus ad prælia aptum. Cf.     V.L. Utrumque v. 88... 96, illustratur.     91. Cf. sup. v. 67 sq., et VIII, 644, 645, ubi Drak. laudat Liv.     XLV, 16; Curt. IV, 2; Appul. Met. IX, p. 201, ed. Pric.       82. _per te_, non _te per_, Colon. et Oxon. vid. ad lib. I,       v. 658.       86. _camposque_, non _tempusque_, Colon. probb. N. Heins. et       Drakenborch. Ille monet, _tempus_ proxime præcessisse; hic vero,       non solum tempus Hannibalis adgrediendi infaustum memoratis ante       prodigiis declaratum, sed etiam callido Pœnorum imperatori locum       circa Trasimenum lacum ponendis insidiis nimis commodum fuisse; de       quo utroque Flaminium monuerit Corvinus in sequentibus: præterea       _campos_ memorari a Silio, quod exercitus Romanus,       circumjacentibus montibus cinctus, locum aciei explicandæ aptum       non habuerit. Vulgatam lect. præter Dausq. et virum doctum, qui,       teste Draken., ad marg. Silii locum Corn. Nep. (vid. Pelop. c. 2)       adscripsit, et ad Bosium ibi consulendum provocavit; propugnat       Schmidius, qui docet, easdem voces sæpius repeti, et nihil eo       tempore magis timendum fuisse Romanis, quam campos patentes et       apertos, quia equitatu potissmum valuerit Hannibal, cujus nullus       usus in montanis. Sed h.l. agitur de temerario duce, qui ejusmodi       periculum spernebat. Conf. etiam v. 92 sq.       89. _portet_, non _poscet_, Col. _adportet_ conj. N. Heins.       vulgare substituens poetico et exquisitiori. Nec adsentior Lefeb.       qui τὸ _portet_ interpretatur, portendat, coll. Virg. Æn. III,       539.   An te præstantem belli fugit, inproba quantum   Hoc possit Fortuna loco? sedet obvius hostis   Adversa fronte; at circa nemorosa minantur   Insidias juga, nec læva stagnantibus undis                        95   Effugium patet, et tenui stant tramite fauces.     92. _inproba fortuna_, ut ap. Virg. Æn. II, 80.     93 sqq. Cf. v. 38 sq.       92. _præstantem belli_ Col. prob. N. Heins. coll. Virg. Æn. XII,       19. Vulgo _p. bellis_, ut inf. v. 175.       94. _at_, non _ac_, Col.       95. _dextra_ conj. Cluver. de quo vid. ad v. 4; _lævam_ scilicet       versus, edidit Lefeb. qui in tribus antiquis _læva_ reperit.       96. _instant_ conj. N. Heins. Sed _stant_ poeta dixit pro, sunt;       vid. ad III, 94.   Si certare dolis et bellum ducere cordi est,   Interea rapidis aderit Servilius armis,   Cui par imperium, et vires legionibus æquæ.   Bellandum est astu: levior laus in duce dextræ.≫                 100     97. _ducere_, trahere, protrahere, differre.     98. _Cn. Servilius_, alter consul, qui placandis Romæ diis     trahendoque delectui operam dabat; vid. Liv. XXII, 1 et 2, pr.     100. Lefeb. adscripsit verba Val. Fl. IV, 622: _sæpe acri potior     prudentia dextra_, et Hor. Od. III, iv, 65; _vis consilii expers     mole ruit sua_.       97. Ita scripti cum edd. Marsi et Martini Herbip. _Sic... cordi       est_ R. 3, Parm. Med. Vulgata _Sit certare dolis et bellum ducere       cordi_ auctorem habet Nicandrum; alioquin non inepta est.       98. _raptis armis_ in mentem veniebat N. Heins. Vulgatum ex XII,       482, firmat Drakenb.       100. _in duce dextræ_ Col. et Put. quod et conjecerat Dausq. _in       duce dextra_ Ox. prob. Barth. Adv. V, 15; idque recepit Lefeb.       Parum interest, utrum præferas. Vulgo _indice dextræ_, quod Dausq.       exponit, cujus index est dextra, et Cellar. si actiones bellicæ,       priusquam fiant, digito quasi indice, hostibus præmonstrentur;       _vindice dextra_ dedit Rapheleng.     Talia Corvinus, primoresque addere passim   Orantum verba, et divisus quisque timori   Nunc Superos, ne Flaminio, nunc deinde precari   Flaminium, ne Cælicolis contendere perstet.     104. Cf. Liv. XXI, 63.       102. _Oranti_, scilicet Corvino, malebat N. Heins. Sed ex vulgata       idem fere sensus exoritur, et _orantum verba_ sunt preces;       _diversus quisque timori_, h.e. pro suo timore, ex R. 2, recepit       Lefeb. quo judice vulgatum est glossema. Mihi potius contrarium       probabilius videtur, et _divisus_ ni fallor. est δαϊζόμενος κατὰ       θυμὸν διχτάδι, ut ap. Hom. Iliad. ξ, 20, et ἀμφὶς φράζεσθαι Iliad.       β, 67; conf. Heyne ad Virg. Æn. IV, 285; Heins. ad Ovid. Met. III,       381, et ad Claud. in Rufin. II, 25. Si quis tamen _timore_       scribendum censuerit, non repugnem.       103. _ne Fl._ ex emendat. Dausq. et N. Heins. cum Drak. recepi,       reclamante Lefeb., qui tamen vulgatum _de F._ adducto loco Cic. in       Pis. c. 20, §. 46, mihi non persuasit.       104. _ni c._ Tell. prob. Lefeb. vid. ad I, 374.     Acrius hoc adcensa ducis surrexerat ira,                       105   Auditoque furens socias non defore vires:   ≪Siccine nos, inquit, Boiorum in bella ruentes   Spectastis, quum tanta lues vulgusque tremendum   Ingrueret, rupesque iterum Tarpeia paveret?     106. In hac oratione singularum sententiarum vim, verborum dilectum,     ferocisque animi signa et adfectum quilibet facile percipiat. Primæ     quasi lineæ reperiuntur in verbis Flaminii ap. Liv. XXII, 3 (unde     expressi v. 121 sq.), et Polyb. III, 82.     --_Auditoque_, quum audivisset, ablat. absol. vid. App. et Drak. ad     XIV, 97.     107. Cf. ad IV, 706.     --_Siccine nos Spectastis_, tales nos cognovistis, etc. Conf. Turni     oratio ap. Virg. Æn. XI, 396 sq., in qua etiam a v. 392, non minus     omnia in majus augentur.     108. _lues_, ut _pestis_, pernicies, ab hoste timenda, vid. Ind.     109. _iterum_, ut olim, quum Galli Senones Romam diriperent et     incenderent.       105. _se erexerat_, ut IV, 278; malebat N. Heins. Vulgatam       præferendam ducebat Drak. coll. Virg. Æn. XII, 494; et Val. Fl.       II, 165. Præstiterit _duci s. ira_, ut ap. Virg. Æn. X, 814.   Quas ego tunc animas dextra, quæ corpora fudi,                   110   Irata tellure sata, et vix vulnere vitam   Reddentes uno! Jacuere ingentia membra   Per campos, magnisque premunt nunc ossibus arva.     110. _corpora Irata tellure sata_, monstra corporum: nam Γαῖα, omnia     fere, quæ unquam exstitere, monstra genuisse fingitur. Cf. VI, 151,     254; Barth. ad Stat. Th. V, 506; Heins. ad Ovid. Met. III, 102;     Intpp. ad Virg. Æn. IV, 178; Cl. Hermann Mythol. Lyric. p. 31... 35.     Poetam tamen potissimum procreationem Gigantum respexisse, Draken.     inde probat, quod Galli Ὀψίγονοι Τιτῆνες, Titanes serius nati, vel     Gigantum posteri, dicuntur Callim. H. in Del. v. 174. His bene     comparari possunt tam ob bellum, Brenno duce, Jovi quasi Capitolino     et Delphico Apollini inlatum, quam ob corporum inprimis     proceritatem, de qua præter h.l. vid. sup. IV, 149; Liv. XXXVIII,     17; Flor. I, 13; (ubi hæc gens corporum mole, armis ingentibus et     omni genere adeo terribilis fuisse dicitur; _ut plane nata ad     hominum interitum videretur_) App. de reb. Gall. T. I, p. 73, 74,     78, ed. Cl. Schweigh. quem vid. T. III, p. 171; Pausan. X, p. 647;     Cæs. B. Gall. II, 30, et alios ap. Dausq.     111. _vix vulnere_, etc. Cf. I, 280 sq., et Virg. Æn. VIII, 566.       112. _uno_ scripti, Parm. et Med. quod ad immensa Gallorum corpora       spectat; vid. not. Vulgg. _imo_, quod placet Lef. ob locum Flori       II, 7, _vulnera ultra mortem patebant_. Mallet forte critica       prurigine laborans aliquis hic legere _ullo_, ut Silius ad       Alcyoneum, Antæum similiaque Terræ monstra respexerit.   Scilicet has sera ad laudes Servilius arma   Adjungat, nisi diviso vicisse triumpho                           115   Ut nequeam, et decoris contentus parte quiescam?   Quippe monent Superi: similes ne fingite vobis,   Classica qui tremitis, Divos: sat magnus in hostem   Augur adest ensis, pulchrumque et milite dignum   Auspicium Latio, quod in armis dextera præstat.                  120     114. _Scilicet_ per ironiam et amaritudinem negat cum et sine     interrogatione, ut ap. Virg. Æn. IV, 379, et al.     --_laudes_, ut κλεα, facta laude digna et quibus laus parari solet     ac potest; vel decus et præmia victoriæ; cf. Heyne ad Virg. Ecl. IV,     26, et Æn. I, 461; V, 355; VIII, 273; IX, 197, 252; X, 825; XI, 708.     117. _Quippe_ est indignantis et cum amara irrisione sibi quid     opponentis, vel aliorum objectiones repetentis, ut VII, 397, et ap.     Virg. Æn. I, 39.     --_monent_, vid. ad IV, 120.     118... 120. Ex virtute pendet victoria, non ex diis et auspiciis.     Cf. v. 126; Liv. XXII, 5, et quos comparant Virg. Æn. X, 773 (ubi     vid. Cerda), Apollon. I, 466 sq., et Stat. Th. III, 615, 648... 668.     Nec tamen hunc locum ex illo Maronis adumbratum crediderim cum     Drak., sed potius cum Dausq. ex Homerico Iliad. μ, 243, ubi Hector     his verbis, Εἷς οἰωνὸς ἄριστος, ἀμύνεσθαι περὶ πάτρης, Polydamantem     auspicem objurgat, et v. 237 sq., auguria spernit ac ridet, ut     Flaminius h.l. et v. 162 sq.       117. _movent_ Parm.   An, Corvine, sedet, clausum se consul inerti   Ut teneat vallo? Pœnus nunc occupet altos   Arreti muros, Corythi nunc diruat arcem?   Hinc Clusina petat? postremo ad mœnia Romæ   Inlæsus contendat iter? deforme sub armis                        125   Vana superstitio est: Dea sola in pectore Virtus   Bellantum viget. Umbrarum me noctibus atris   Agmina circumstant, Trebiæ qui gurgite, quique   Eridani volvuntur aquis, inhumata juventus.≫     121. Cf. Liv. XXII, 3.     --_sedet_, vid. ad II, 385.     123. _Arretium_, _Cortona_ et _Clusium_ (hod. _Arezzo_, _Cortona et     Chiusi_) in numero XII antiquorum Etruriæ oppidorum erant.     --_altos muros_, quoniam pars Arretii in colle, pars vero in     planitie sita.     --_Corythi arcem_, vid. ad I, 7, et IV, 719. Cf. Liv. XXII, 2... 4.     124. _Clusium_, olim Camers dictum, Porsenæ regia.     129. _Eridani_, quia Ticinus et Trebia eo miscentur.     --_inhumata juventus_, vid. ad IV, 669.       126. _Una superstitio_ Col. prob. N. Heins. ut mens poetæ sit:       deforme armato est, soli se superstitioni dare. Sed non minus viro       forti turpe est, vana et anili superstitione nimis imbutum esse et       terreri, quo majorem potius prodigiorum contemtum innui monet       Drak. Quis vero sibi persuadeat, Silium cogitasse Maronianum illud       Æn. XII, 817? Ibi eadem quidem verba (ut nostra Æn. VIII, 187) sed       longe alio sensu adhibentur; _est_ ex scriptis addidit Drak.