Punicorum Libri Septemdecim 22

Punicorum Libri Septemdecim 22

Nec mora: jam medio cœtu signisque sub ipsis                   130   Postrema aptabat nulli exorabilis arma.   Ære atque æquorei tergo flavente juvenci   Cassis erat munita viro; cui vertice surgens   Triplex crista jubas effundit crine Suevo:     132. Conf. Virg. Æn. XI, 486 sq., ubi vid. Heyne.     --Non minus galeam Ulyssis ornat Hom. Iliad. κ, 261 sq.     --Cassis ærea erat tecta pelle vituli marini, seu phocæ. Morem     ferinas pelles in galeas formandi, Dausq. et Draken. illustrarunt     multis vett. scriptt. locis, v.c. Virg. Æn. VII, 688 (ubi vid.     Cerda); X, 680; Strab. I, et VII, de Albanis, Amazonibus et     Roxolanis, Ovid, Met. XII, 380, et al.; cf. ad II, 156. Κυνέη     ταυρείη, κτιδέη, etc., ex Homero nota.     134. _Triplex crista_, τριλοφία, τρυφάλεια. Cf. Heyne ad Virg. Æn.     VII, 785; Barth. ad Stat. Th. IV, 130; Val. Fl. III, 62, et inpr.     Kœppen ad Hom. Iliad. γ, 371, ubi τριφάλεια scribendum putat.     Ferrem, nisi toties libri ad lectionem τρυφάλεια conspirarent, unde     probabilius videtur, galeam innui, cujus conus sit perforatus, seu     politus, a τρύειν.     --Dausq. docet, innui vel veras jubas, sed crine Suevo concolores,     h.e. flavas (vid. Lucan. II, 51), vel cristas ex _crine Suevo_,     præduro et prælongo, quod præferendum videbatur Drak. Conf. Tac.     Germ. 38; Claud. Cons. Hon. IV, 655, et Diodor. V, de Gallis,     παχύνονται γὰρ αἱ τρίχες ἀπὸ τῆς κατεργασίας, ὥστε μηδὲν τῆς τῶν     ἵππων χαίτης διαφέρειν. Flaminium autem bello Gallico hanc cassidem     reportasse, et in eo Boios ac fortasse Suevos fuisse suspicatur     Dausq. Lipsius de Mil. Rom. III, 5, putat Flaminio _Suevum_, sc.     Germanicum crinem adfingi, quia triumphaverit de Gallis, qui a     poetis hujus ævi confundantur cum Germanis.       134. _crine severo_ Col. et Put. _Sueno_ Ox.   Scylla super, fracti contorquens pondera remi,                   135   Instabat, sævosque canum pandebat hiatus:   Nobile Gargeni spolium, quod rege superbus   Boiorum cæso capiti inlacerabile victor   Aptarat, pugnasque decus portabat in omnes.     135. _Scylla_, ut Chimæra in Turni galea ap. Virg. Æn. VII, 785;     conf. ad II, 306.     137. _Gargeni spolium_ Drak. comparat inf. v. 323, et Virg. Æn. XII,     94; conf. Heyne ad Æn. V, 260 sq.       137. _Gargævi_ Col. quod in contextum recepit Lefeb., quia urbs       Galliæ _Gergeau_, vel _Jargeau_ ad Ligerim, ubi antiquæ Boiorum       sedes; _Gargæni_ R. 2; _Gargheni_ Put. _Gergani_ Ox. _Gergeni_       R. 3, et Parm. _Gargani_ Dausq. et al. quod fuit montis nomen sup.       IV, 561; _Gargeni_ plerique, Aldum et Marsum secuti. Non absurde       forsan corrigas _Gergovi_ a Gergovia, Boiorum urbe ap. Cæs. B. G.       VII, 10.       138. _impenetrabile_, ut II, 402, et IV, 16, vel _interebrabile_       conj. N. Heins. Vulgatam lect. Draken. bene firmat ex Virg. Æn.       XII, 98, et Sophocl. Ajac. flagell. v. 578, ubi ἄῤῥηκτον σάκος.       139. _portarat_ R. 2.   Loricam induitur; tortos huic nexilis hamos                      140   Ferro squama rudi, permixtoque asperat auro.   Tum clipeum capit, adspersum quem cædibus olim   Celticus ornarat cruor, humentique sub antro,   Ceu fetum, lupa permulcens puerilia membra,   Ingentem Assaraci cælo nutribat alumnum.                         145     140. Cf. ad II, 401, et Virg. Æn. IX, 707; et XI, 487 sq.     --_nexilis_, propter _hamos tortos_, h.e. annulos, catenulas.     141. _squama_, laminæ.     --_rudi permixtoque auro_, intell. loricam auro bilicem, seu     trilicem.     --_asperat_, cf. ad II, 431.  [“II, 431” recte II, 430]     142 sq. Clipeum ornabat Celticus, seu Boiorum cruor, et lupa     (proprie cælata ejus imago), quæ nutriebat Romulum _cælo_, h.e. ut     in cælum aliquando reciperetur.     --_cædibus_, ut I, 525.     145. _Assaraci alumnum_, vid. ad III, 566 et 702.  [recte 701]       142. _capit_ quatuor scripti et R. 2. Vulgatum _quatit_ propugnat       Lefeb. coll. II, 454, et arridere potest.       145. _nutrivit_ Tell. et R. 2; _nutriebat_ et _Assarici_ in       aliquot edd.   Hinc ensem lateri, dextræque adcommodat hastam.   Stat sonipes, vexatque ferox humentia frena,   Caucasiam instratus virgato corpore tigrim.   Inde exceptus equo, qua dant angusta viarum,   Nunc hos, nunc illos adit, atque hortatibus inplet:              150     146. Drak. comparat Virg. Æn. II, 393, et gladium, belli certe     Punici temporibus, ad dextrum latus ab humeris pependisse, probat ex     Polyb. VI, 21, cui alii auctores et numi quoque adversantur. Conf.     quos laudat, Salmas. ad Spart. Sever. c. 6; Barth. ad Stat. Silv. I,     i, 43; Fabrett. ad Column. Trajan. c. 2, et, qui Romanos mutasse et     aliter atque aliter gladios gestasse putat, Lips. Milit. Rom. III,     3.     147. Verba Virg. Æn. IV, 135.     148. _virgato corpore_, pelle longis macularum ductibus lineata,     Drak. coll. Sen. Hippol. 344. et Herc. Œt. 146; Claud. Laud. Stil.     I, 66, et Salmas. Exerc. Plin. p. 148.     --_tigrim_ sub Augusto demum in Italia visam tradit Plinius VIII,     18. Sed poetæ in ornatu orationis ad talia non respiciunt, neque ad     eam subtilitatem sunt exigendi. Conf. Heyne ad Virg. Æn. V, 37.     Præterea pellem ignotæ feræ advehi potuisse monet Lips. Mil. Rom.     III, 7.     149. _exceptus equo_, ut ap. Virg. Æn. X, 867. Drak.     --_dant_, διδοῦσι, permittunt.     150. _hortatibus inplet_, cf. ad I, 105.     --_subfixa_, adfixa hastis.       147. _spumantia_, vel _undantia_ malebat N. Heins. prob. Drak.       coll. X, 320; XII, 254; et Virg. Æn. IV, 135. Sed cur poetæ       variare non liceat.   ≪Vestrum opus est vestrumque decus, subfixa per Urbem   Pœni ferre ducis spectanda parentibus ora.   Unum hoc pro cunctis sat erit caput: aspera quisque   Hortamenta sibi referat: meus, heu! meus atris   Ticini frater ripis jacet: at meus alta                          155   Metitur stagna Eridani sine funere natus.     153 sq. Quisque graves iræ causas, quibus sponte ad pugnam et     virtutem excitetur, a morte cognatorum repetat: 157, sed cui vestrum     non privata doloris causa est, _ingentia_ sc. hortamenta _e medio_     certe, h.e., e publico et communi, e rebus, quæ ad totam remp.     spectant, sumat, perfractas sc. Alpes, eversionem Sagunti etc. An _e     medio_ est, ex rebus vulgaribus, satis notis? Sic _verba e medio     tollere_ h.e. verbis vulgaribus uti, dixit Cic. Or. III, 45, et _non     quæsita ex occulto, sed sumta de medio_: id. pro Domo 54, pr.     154. _atris_, vel funestis, vel sanguineis; Drak.     156. _Metitur_ corpore, ut ap. Virg. Æn. XII, 360.     --_sine funere_, exsequiis, quo rei acerbitas augetur. Conf. ad I,     154, et IV, 669.       154. _atris_, non _acris_, scripti, Med. et Benes.       155. Iidem _at meus_, non _ac m._ Sed _et_, _meus_, etc. (ut duo       hortamenta distinguantur) conj. Cel. Ern., qui etiam v. 161,       _limen Iberi_ tentat.       156. _sine vulnere_ etiam legi posse notat N. Heins. ut undis eum       occubuisse innuat. Sed vulgata haud dubie præstat; vid. not.   Hæc sibi quisque: sed est vestrum cui nulla doloris   Privati rabies, is vero ingentia sumat   E medio, fodiant quæ magnas pectus in iras;   Perfractas Alpes, passamque infanda Saguntum,                    160   Quosque nefas vetiti transcendere nomen Iberi,   Tangere jam Thybrim: nam dum vos augur, et extis   Quæsitæ fibræ, vanusque moratur haruspex,   Solum jam superest, Tarpeio inponere castra.≫     [159.] Formam dicendi _fodere pectus in iras_ Dausq. repetit a     leone, qui, pugna adpetente, osseo stimulo, qui in cauda est, latera     fodicat, μαστίεται, irasque suscitat, ut ap. Hom. Il. υ, 170, et     Hesiod. Scut. H. 430. Sed vid. sup. ad I, 113.     161. Conf. ad I, 294.     --_nomen Iberi_ græce pro, Iberum. Cf. ad IV, 729; Drak. ad h.l. et     ad XIV, 70; Burm. ad Petron. c. 80 et 123. Sed vid. V.L.       157. _sed et_ emend. N. Heins. prob. Drak. Sed nulla mutatione       opus, modo minor distinctio post _est_, et major post _iras_       v. 159, deleatur; vid. not.       161. Pro _nomen_ forte leg. _flumen_, seu _flumina_, h.e. aquas,       vel _limitem_. Cf. ad v. 155, _limen Iberi_ conj. Ern.     Turbidus hæc, visoque artis in millibus atras                  165   Bellatore jubas aptante: ≪Est, Orphite, munus,   Est, ait, hoc certare tuum; quis opima volenti   Dona Jovi portet feretro suspensa cruento?   Nam cur hæc alia pariatur gloria dextra?≫     165. _Turbidus_, vid. ad I, 477.     --_atras jubas_, forte rubras, judice quoque Drak., ut _rubra     crista_ ap. Virg. Æn. IX, 50, 270; XII, 88, _sanguineæ jubæ_, ibid.     IX, 731, et inf. XII, 171, _puniceæ_ ap. Stat. Th. IV, 218. Sic et     _atrum vinum_, _ater_, vel _niger cruor_, seu _sanguis_, (vid. Drak.     ad IX, 365) αἷμα κελαινόν et μέλαν, ap. Hom. Iliad. γ, 828, 844; υ,     470. Forte ita quoque _atrum fulmen_ sup. IV, 431, et _ater ignis_     XVII, 181, et IX, 441, ubi Drak. comparat πυρὸς μέλαιναν αἴγλαν     Eurip. Troad. v. 547, et _atros ignes_ Virg. Æn. XI, 186. Sed vid.     ibi Heyne, et Burm. ad Val. Fl. II, 236; cf. sup. ad IV, 431, et     III, 211.     --Hoc etiam probat Ernesti, apud quem ≪Flaminius facta ad milites     adhortatione pugnam inchoaturus, tribus militibus, suis cuique     meritis insignibus, mandata dictat, _Orphito_ (_aptanti jubas_,     cristas galeæ, _atras_ sive ob colorem, sive terribiles, sævas, quia     maxime serviebant terrori augendo), ut ducem Pœnorum maxime petat,     _Murrano_, ut angustas vias patefaciat, _Æquano_, ut in copias     hostiles inruat.≫     [166.] _jubas_, cristas, λόφον ἵππειον, seu ἱππιοχαίτην, unde κόρυς     ἱπποδάσεια et ἵππουρις. Male Cell. _jubas_ proprie capit, quibus     erectis equus bellator signum alacritatis dederit. Dausq. exponit:     viso hoste, leni manu jubam equi componente. Sed judice Drak. poeta     _jubas aptare_ dixit, ut XII, 170; et Virg. Æn. XII, 88.     --_Orphitus_ nomen equi _bellatoris_, quem Flaminius adloquitur,     judicio Modii, Buschii, Dausq. Cell. et Lefeb. Cf. ad IV, 265. Sed     nomen viri _bellatoris_ esse putant N. Heins. et Drak. qui spolia     opima non a duce solum, sed a quovis etiam milite referri potuisse,     modo duci hostium detracta essent, a Perizon. hist. anim. c. 7,     probatum docet. Sed vid. Liv. IV, 20, etsi probabilis hæc sententia     videri potest, quia consul mox Murranum Æquanumque similiter ad     virtutem incitat.     167, 168. Cf. ad I, 133.     --_Jovi volenti_, propitio, ut VII, 174, et _serenato_ mox v. 181.     Nota est solennis precum formula, _volens propitius_, vel ex Liv. I,     16; VII, 26; XXIV, 21, 38; Cf. Burm. ad Val. Fl. II, 324, et Heyne     ad Virg. Ge. II, 41. Stolida autem Flaminii ferocia, qui, omnibus ad     perniciem jam profligatis et perditis, ne spoliorum quidem opimorum     spem abjicit.     169. _alia dextra_, sc. quam tua. Qui Orphitum de equi nomine     adcipiunt, supplent, quam mea.       165. _hirtas jubas_ volebat N. Heins. qui _atris jubis_ militem       Romanum fuisse usum non putabat, quod ater color esset ominosus.       Possis et _albas_, _altas_, vel _rubras_ tentare. _Afro       Bellatore_, h.e. Hannibale, ex c. Tell. recepit Lefeb. cui lect.       versus 167, 169, magnam probabilitatis speciem conciliant; vid.       not.       166. _tubas_ Basil., Nutii Antuerp. et al. operarum errore, ut VI,       8, et IX, 505; _En_ pro _Est_ tacite dedit Lefeb.       167. _Est, ait, o certare tuum_ corrig. N. Heins.   Hinc prævectus equo, postquam inter prælia notam                 170   Adcepit vocem; ≪Procul hinc te Martius, inquit,   Murrane, ostendit clamor, videoque furentem   Jam Tyria te cæde: venit laus quanta! sed, oro,   Hæc angusta loci ferro patefacta relaxa.≫     171. _Martius clamor_, quo milites ad virtutem incendis.     174. Angustias et fauces, cæsis hostibus, _relaxa_, aperias; cf.     v. 269, et VI, 319.       170. _prævectus_, ante suos vectus, in scriptis, ut VII, 117; IX,       572; conf. Heins. ad Claud. R. P. II, 122, et ad Virg. Æn. VII,       166; _profectus_ Med. Vulgo _provectus_.       171. _vocem procul, Hic_ malebat N. Heins. ne τὸ _hinc_ inconcinne       repetatur.     Tum Soracte satum, præstantem corpore et armis,                175   Æquanum noscens, patrio cui ritus in arvo,   Quum pius Arcitenens adcensis gaudet acervis,   Exta ter innocuos lætum portare per ignes:     175 sq. Totum hunc locum poeta concinnavit ex Virg. Æ. XI, 785 sq.     ubi vid. Heyne. Conf. ad II, 150. Hæc sacra non Apollini, sed Deæ     Feroniæ fieri docet Strabo V, pag. 226 (al. 156). Sacerdotes autem     sæpius pugnantibus interesse, monui ad II, 149.       [“II, 149” recte 150]     --_Soracte_, seu _Sorax_ (_Monte di S. Silvestro_, seu _Tresto_),     mons Etruriæ in Faliscis, Apollini sacer. Conf. Ind. et Hor. Od. I,     ix, 2.     177. _pius Arcitenens_, τοξοφόρος, ut ap. Virg. Æn. III, 75, ubi     tamen _pius_ alio verborum contextu dicitur, quem Silius forte non     respexit. Cellar. explicat _pium_ in matrem Latonam, quod Pythonem,     ad eam persequendam a Junone immissum, occiderit.     178. ≪Sacrificio annuo, quod fit ad montem Soractem Apollini, super     ambustam ligni struem ambulantes non aduruntur,≫ Plin. VII, 2; qui     locus class. est. Conf. Eckhard de ritu antiq. per ignes et carbones     candentes incedendi, in _Magazin fur Philologen_, T. II, p. 36...     48; _Brem._ 1797.   ≪Sic in Apollinea semper vestigia pruna   Inviolata teras, victorque vaporis ad aras                       180   Dona serenato referas solennia Phœbo;   Concipe, ait, dignum factis, Æquane, furorem   Vulneribusque tuis: socio te cædis et iræ   Non ego Marmaridum mediam penetrare phalangem   Cinyphiæque globos dubitarim inrumpere turmæ.≫                   185     179. _Sic_, ut οὕτως, solennis obtestandi formula, de qua vid. ad     II, 301, in V.L. et Jani ad Hor. Od. I, iii, pr. ubi æque ac h.l.     preces votis postponuntur. Nam vulgaris ratio fuisset: _Æquanum     noscens--ait, Concipe furorem--sic_ h.e. ea conditione vicissim     opto, ut _teras_, etc.     --_teras vestigia_, ut _premere vestigia_, ap. Virg. Æn. XI, 788, de     lento incessu, ubi ex Silio et MSS. _victores_ pro _cultores_ reponi     jubet Lefeb. frustra.     180. _victor vaporis_, ne quidem prunarum adflatum sentias; Dausq.     Sed _vapor_, ut apud Virgilii Æneid. lib. V, 683, 698. Mens autem     Silii et Maronis, D. Heins. monente, est, sic sacer semper et     inviolatus sacerdos maneas: experimentum enim, quo sacerdotes a     profanis, pios ab impiis distinguebant, erat ignis, cui salvi si     insistebant, puri erant et a noxa alieni. Ita Heins. coll. Sophocl.     Antig. 269, et aliis. Sed vid. Intpp. ad Virg. l.l.     181. _serenato_, placato, benevolo, ut γαληνιόων, ap. Orph.     D. Heins.     185. _Cinyphiæ_, vid. ad II, 60; III, 275. Dausq. conf. Hom. Iliad.     κ, 246.       181. Vulgo post _Phœbo_ punctum ponitur, quod male retinuit Lefeb.       cujus tamen parenthesin expressi, ut sententia loci magis in       oculos incurrat.       182. _fatis, A., f. Numinibusque tuis_ ingeniose conj. N. Heins.       et _fatis... Muneribusque_ Burm. quem secutus est Lefeb. ut ad       vatum furorem adludatur, et _fatis_ sit pro _effatis_, quod tamen       exemplis adductis nemini facile persuadebit. Equidem vulgatam       scripturam non omnino spreverim: nam, ut alia taceam, Æquanus vir       fortis esse, et forte, in bellis adversus Boios, vel alios hostes       gestis, specimina virtutis dare potuit, etsi Silius rerum ab eo       gestarum haud meminit. Videtur autem omnino ficta esse persona, ut       Murranus et tot alii, qui non minus fortes finguntur more poetæ,       qui hominem, nominum rerumque varietate lectores delectare studet.       Ceterum vulgatæ non obstat, quod sacerdos fuit; vid. not.       185. _pugnæ_ R. 3.     Nec jam ultra monitus et verba morantia Martem   Ferre valet, longo Æneadis quod flebitur ævo.   Increpuere simul feralia classica signum,   Ac tuba terrificis fregit stridoribus auras.     188 sq. Cf. Liv. XXII, 4, et Polyb. III, 84.     --_Increpuere_, etc., ut ap. Virg. Æn. IX, 503.       189. _Ac_, non _At_, scripti et Parm.     Heu dolor, heu lacrimæ, nec tot post secula seræ!              190   Horresco ut pendente malo, ceu ductor ad arma   Exciret Tyrius: latebrosis collibus Astur,   Et Libys, et torta Baliaris sævus habena   Erumpunt, multusque Maces, Garamasque, Nomasque:     191. _Horresco referens_, ut ap. Virg. Æn. II, 204, ac si nunc malum     illud nobis inpenderet, et Hannibal suos contra nos duceret, Cellar.     Poeta paucis quidem, quibus dolor uti solet, verbis, sed gravibus     deplerat tristem sortem tot civium, qui consulis temeritate pereunt.     193. _torta habena_, ut _verbere torto_, ap. Virg. Ge. III, 106, et     Tibull. I, vi, 46; ix, 22; cf. Ind. et ad I, 315.       [“I, 315” recte I, 305?]       190. _post prælia_ R. 2; _secula longæ_ Tell.       191. _Ut pendente malo horresco_ R. 2; _Horresco impendente m._       conj. N. Heins. Lenior forte oratio procedit, si refinxeris:       _Horresco ut p. m._ vel _impendente malo. Quum ductor_, etc.       192. _Exciret_ Col. et Ox. quod multis exemplis, quibus non opus       est, vindicant N. Heins. et Drak. Vulgo _Excitet_, media, ut in       _exitus_, producta, judice Dausq. qui et _Excieat_, vel _Excutiat_       substitui posse censebat; _Excitet hic Tyrius_ Parm. et Med. ut       metro consulatur; _Excipiet_ Nut.   Tum, quo non alius venalem in prælia dextram                     195   Ocior adtulerit conductaque bella probarit,   Cantaber, et galeæ contemto tegmine Vasco.   Hinc pariter rupes, lacus hinc, hinc arma, simulque   Consona vox urget, signum clamore vicissim   Per colles Tyria circumfundente corona.                          200     195. De Cantabris, bellicosissima natione, cf. ad III, 326 seq.     --_venalem_, etc. Drak. comparat XV, 502 sq.     196. _conducta bella_; propr. milites mercede conducuntur.     197. _galeæ contemto tegmine Vasco_, conf. ad III, 358.     198 sq. Cf. Liv. XXII, 4, et ad v. 38 seq.     --_arma_, armati in castris, quæ Hannibal in patentiore campo inter     montes et lacum posuerat.     --_simulque Consona vox_, militum levis armaturæ, qui _per colles_,     in monte, de quo jam undique decurrunt, _signum_, scilicet signa,     exercitum Romanorum (unde _signis_ forte legendum est)     _circumfundebant_, h.e. circumdabant: nisi forte sensus est, _Tyriam     coronam_, nimirum ipsos Pœnos, in monte circumcirca locatos,     _signum_ invadendi, ab Hannibale datum, _percolles_ cum _clamore     circumfudisse_, h.e. circum cecinisse, ut fere _fundere_ vocem,     preces, sonos, etc.     [199.] _urget_, vid. Heyne ad Tibull. II, i, 79.     --_Arma_ et _consona vox_ explicantur adjectis verbis: _Tyria     corona_, Pœnis, _circumfund._ spargentibus _signum_; arma sua, una     cum _clamore_; Lenz.       199. _signum clangorque vicissim_ corrig. N. Heins. prob. Drakenb.       ut non ad _clamorem_, quem poeta per _consonam vocem_ jam       designarit, sed ad tubas referatur, quae utrimque simul       increpuerint. Conf. vers. 188. Sed quare verborum luxuries ac       variatio in Silio nos offendat? et nonne, illa conj. admissa,       inter verba _signum et clangor_ nihil differret, adeoque hæc       lectio non minus langueret? Lenior forte medicina foret       _clangore_, vel potius _signum_ Hannibalis _clamorque_ Pœnorum       _vicissim_ tanquam vox consona urget, _Tyria corona       circumfundente_ Romanos. Nec tamen video, cur non feramus τὸ       _clamore_, quum Silius verba _signum clamore... corona_ ad       _consonam vocem_ explicandam adjecisse videri possit, modo comma       post _vicissim_ deleatur, ut _circumfundente_ ad signum spectet:       etsi forte præstiterit _circumlatrante_, vel _circumvolvente_, vel       _circumstridente_: nisi malis _signum... circumvellente_. Pro       vulgata etiam pugnat Lefeb. et τὸ _clangorque_ ineptum putat.     Avertere Dei vultus, fatoque dederunt   Majori non sponte locum: stupet ipse tyranni   Fortunam Libyci Mavors; disjectaque crinem   Inlacrimat Venus; et Delum pervectus Apollo   Tristem mærenti solatur pectine luctum.                          205   Sola, Apennini residens in vertice, diras   Exspectat cædes inmiti pectore Juno.     201. Ipsi dii, crudeli Junone excepta, sortem Romanorum, necessitate     fatorum, quam solvere quidem et rescindere cupiunt, nec tamen     possunt, constitutam lugent, et a spectaculo tam lugubri oculos     avertunt. Non poterat fortius exprimi adfectus doloris, cui poeta     ipse jam v. 75 et 189, indulserat.     --_fato Majori_ cesserunt, vid. v. 75.     204. _Inlacrimat Venus_, ut apud Virg. Æneid. lib. I, 228, et     Apollo, doloris leniendi causa, procul a tristi pugnæ loco, lyram     plectro pulsat. Utraque pictura dulcissima et miserationis plena!     Conf. ad II, 476.     206. Conf. Virg. Æn. XII, 134 sq., et Heyne Exc. ad Æn. IX, 638.     207. _Exspectat cædes_ tanquam rem desiderabilem et exoptatam, Drak.     recte, ut VIII, 5; Liv. XXVIII, 27 (ubi vid. Gronov.); Terent.     Adelph. V, 4, 20, et al. Pro adspectat (ut ap. Stat. Silv. V, ii,     23, et Petron. 17, ubi vid. Burm.), vel potius pro _espectat_, h.e.     spectando e vertice præstolatur, positum existimat Lefeb. qui     præterea Junoni comparat Ἐριν Hom. Iliad. λ, 73 sq.       202. _stupet_ Col. probb. N. Heins. et Drak. idque recepi cum       Lefeb. Præclare Mars ipse tam admiratione Hannibalis, quam metu et       dolore, ob calamitatem Romanis, quorum pater est, inpendentem,       defixus et adtonitus quasi torpere dicitur; _Stupet fortunam_ ut       ap. Virg. Æn. II, 31. et, quos Drak. laudat, Val. Flac. V, 96;       Stat. Th. IV, 448; VIII, 150, et Petron. c, 29; ubi vid. Burm.       Vulgo _timet_.       206. _diras_, non _duras_, Colon.       207. _Adspectat_ conj. Casaub. ad marg. ed. Gryph. quæ in       biblioth. Lugd. servatur. Sic Virgil. Æneid. lib. X, v. 4, et XII,       136; _Despectat_ corrig. N. Heins. h.l. ut VI, 185, et VII, 421;       Possis et _Inspectat_ legere, ut εἰσορόων ap. Hom. Iliad. θ, 52,       et λ, 82. Sed vid. not. _immiti_ Col. Vulgg. _inimico_, non minus       bene.     Primæ Picentum, rupto ceu turbine fusa   Agmina et Hannibalem ruere ut videre, cohortes   Invadunt ultro, et pœnas pro morte futura,                       210   Turbato victore, petunt adcensa juventus;   Et, velut erepto metuendi libera cælo,   Manibus ipsa suis præsumta piacula mittit.     208. _Picentum_, cf. VIII, 424 sq.     --_rupto turbine_, ut ap. Virg. Æn. II, 416.     --_fusa_, effusa e montibus, _ruere_.     211. _turbato victore_, turbando victorem, impetu in hostes facto;     Lenz.     212. _metuendi libera_, h.e. a metu libera, vid. ad II, 441, in V.L.     et Burm. ad Ovid. Her. I, 80.     --_erepto cælo_, cæli lumine, luce, vita et ejus spe.     213. _ipsa mittit piacula_, inferias, _præsumta_, ante mortem suam     (cf. VI, 300, et ad IV, 802, in V.L.) _Manibus suis_; et _pœnas     petunt pro morte futura_, quam cæsis hostibus in antecessum ulcisci     conantur.       211. _ductore_ Med.       212. _Et_, ut mox _Manibus ipsa suis_ et _mittit_ scripti cum       priscis edd. Recte: nam _manes_ h.l. intell., quod et vidit Dausq.       Vulgo sic editum: _At velut e. m. l.c. Ipsa suis manibus p. p.       mittens, Inferias mactat bellis accensa juventus. Primæ       Picentum... Turbato v. petunt, Martemtque reposcunt. Funditur       unanimo_, etc. Sed meliorem verborum ordinem ex c. Oxon. et Put.       restituere N. Heins. et Gronov. Obss. IV, 17. Verba _Inferias       mactat b. a. i._ sunt laciniæ, a Nicandro adsutæ.   Funditur unanimo nisu et concordibus ausis   Pilorum in Pœnos nimbus, fixosque repulsi                        215   Submittunt clipeos curvato pondere teli.   Acrius hoc rursum Libys, ut præsentia sævi   Exstimulat ducis, hortantes se quisque vicissim   Incumbunt, pressoque inpellunt pectore pectus.     215. _Pilorum nimbus_, vid. ad I, 311, et IV, 552.     --_repulsi_, Pœni.     --_clipeos fixos_, transfixos telis curvatis et magni ponderis vix     sustinere possunt. Cf. V.L.     217... 219. _Libys incumbunt_, nituntur, vel inruunt; vid. Ind. et     ad III, 288, in V.L.     219. _pressoque_, etc. Cf. ad IV, 352.       215. _fixoque_ Put. Mox _curvato_, non _curvati_, scripti et antt.       edd. _fixoque r. S. c. curvatos p. t._ conj. N. Heins. Sed       hastilia, cuspidibus clipeo infixis, non clipei curvantur.       217. _ut_ h.e. postquam, pro _et_, ex emend. Dausq. et N. Heins.       recepit Drak. Forte τὸ _et_ ferri potest, si verba _et       præsentia ... ducis_ παρενθετῶς sumseris.       --_Libyes (præsentia s. E. d.) hortantes_, etc. edidit Lefeb., ne       admonitis quidem lectoribus: sed ob similem locum Virg. Æn. IX,       73, arridere potest.       220. _fluidamque e sanguine m._ ut ap. Virg. Æn. IX, 651; emend.       N. Heins. cf. Bentl. ad Horat. Epod. XVI, 33; _ac fœdam_, vel       _atramque a s. m._ tentabat Burm. _furvam_ satis confidenter, etsi       non male, scripsit Lefeb. de quo voc. copiose ct docte egit Heins.       ad Ovid. Met. III, 273; cf. ad I, 119. Possis et _fulvam_ (ut       _fulva nubes_ et _caligo_ ap. Lucret. VI, 460; Virg. Æn. XII, 792,       et Stat. Th. IX, 727) et quot non alia? substituere. Sed omnibus       forte his non opus est; vid. not. ad I, 438.     Ipsa facem quatiens, ac flavam sanguine multo                  220   Sparsa comam, medias acies Bellona pererrat.   Stridit Tartarea nigro sub pectore Divæ   Letiferum murmur, feralique horrida cantu   Buccina lymphatas agit in certamina mentes.     220. Locus class. de figura Bellonæ. Cf. ad IV, 440; Hom. Iliad. ε,     592, inpr. Quint. Smyrn. lib. VIII, (ap. Barth. ad Stat. Th. VII,     73) et Stat. Th. IV, 5 sq., ubi et _facem_ hastamque in signum belli     quatit.     221. _acies pererrat_, ut ap. Virg. Æn. X, 761, ≪Tisiphone media     inter millia sævit.≫     222. _Tartareæ Divæ_, quæ in Tartaro sedem habet. Drak. coll. Claud.     in Eutrop. II, 144, (_quid dudum inflare moraris Tartaream, Bellona,     tubam_) et Petron. c. 124, ubi vid. Burm. De _tuba_ Bellonæ, vid.     Intpp. ad Val. Fl. III, 61.   His iras adversa fovent, crudusque ruente                        225   Fortuna stimulus spem projecisse salutis:   Hos dexter Deus, et læto Victoria vultu   Adridens acuit, Martisque favore fruuntur.     225. _His_, Romanis.     --_iras fovent_, adcendunt, vid. ad III, 505.     --_crudus_, acer, seu acerbus iis _stimulus_ erat desperatio. Cf. ad     I, 405, et IV, 35.     226. _projicere spem_, _vitam_, _animam_, etc., tanquam rem nullius     pretii, pro nihilo habere, spernere, ut _abjicere vitam_, ap. Cic.     Att. III, 19, pr. et Gr. ἀπορῥίπτειν κίνδυνον, παραβάλλειν ἑαυτὸν,     et ap. Plut. προΐεσθαι τὸν ἑαυτοῦ βίον. Cf. ad I, 225; Drak. ad X,     42, et Intpp. ad Virg. Æn. VI, 436.     227. _Hos_, Pœnos.     --_Deus dexter_, propitius, vid. Ind.       225. _monent_ corrig. Burm. quod merito rejecit Schmid. quum iras       jam gesserint, quæ itaque non erant movendæ, sed potius _fovendæ_,       h.e. augendæ.     Abreptus pulchro cædum Lateranus amore,   Dum sequitur dextram, in medios penetraverat hostes.             230   Quem postquam florens æquali Lentulus ævo   Conspexit, nimium pugnæ, nimiumque cruoris,   Infestas inter non æquo Marte catervas   Fata inritantem, nisu se concitat acri;     229. _Abreptus_, ut _oblitus sui dulcedine cædum_ IV, 422, et     _auferri_ alias dicitur. Conf. Drak. et quos laudat Gronov. ad Liv.     XXXV, 11; Heins. ad Ovid. Her. XV, 140, et ad Claud. Cons. Olybr. et     Prob. v. 153.     230. _sequitur dextram_, faustis cædibus instat, Barth. Adv. V, 15.     232. _nimium_, nimis cupidum.     233. _non æquo Marte_, non parem hostibus, quia solus inruerat.     234. _Fata inritantem_, temere in discrimen se inferentem, vid. ad     I, 268 et IV, 731.       229. _Abreptus_ Col. et quædam edd. antt. _Abrectus_ Marsi ed.       _Arrectus_ Put. R. 3; Med. prob. Dausq. qui et mox _dextra_       legendum, vel post _sequitur_ distinguendum putabat. Vulgo       _Arreptus_.   Inmitemque Bagam, qui jam vicina serebat                         235   Vulnera pugnantis tergo, velocior hasta   Occupat, et socium duris se casibus addit.   Tunc alacres arma adglomerant, geminaque corusci   Fronte micant; paribus fulgent capita ardua cristis.     237. _Occupat_, φθάνει πλήξας, ut ap. Virg. Æneid. lib. IX, 770; X,     699.       235. _Bogam_ Put. Parm. Med. Alius _Bagas_ sup. II, 111, et       _Bogus_ mox v. 403, memoratur; Draken. _serebat_ scripti et R. 2;       cf. ad I, 394; _Vulnera_ de telis intelligit Lefeb. de quo vid. ad       I, 397. Vulgatum _ferebat_ non modo Dausq. et Cell., sed, nisi       scripti libri repugnarent, etiam Drak. præferendum videbatur, qui       bene monet, _seri_ vulnera, vel tela, si passim et in diversos       hostes mittantur, hic autem Bagan unius Laterani _tergo vicina       ferre vulnera_; vid. ad III, 365.       236. _velociter_ alii.       238. _inglomerant_ ex R. 3; coll. Stat. Th. I, 350, recepit Lefeb.       cui tamen lectio c. Put. _glomerant_ verissima videtur, ut       posterior syllaba voc. _arma_ propter seq. _gl._ longa sit;       _coruscis_ Col. et Ox. _geminique corusca_ mavult Lefeb.       239. _fulget_ Col.     Actus in adversos casu (namque obvia ferre                     240   Arma quis auderet, nisi quem Deus ima colentum   Damnasset Stygiæ nocti?) præfracta gerebat   Syrticus excelso decurrens robora monte;   Et quatiens acer nodosi pondera rami,   Flagrabat geminæ nequidquam cædis amore.                         245     240. _adversos_, Lateranum et Lentulum.     242. _Stygiæ nocti_, conf. ad II, 574, et Heins. ad Ovidii     Metamorph. III, 695.     245. _geminæ_, Laterani et Lentuli.       242. _perfracta_ Put. et priscæ edd. ante Basil. Marsum in notis       _præfracta_ legere, sed male dura et inflexibilia exponere monet       Drak., quum potius sint robora parte superiori fracta, ut ap.       Ovid. Metam. XII, 360; _regebat_ Put. Parm. Med.   ≪Non hic Ægates, infidaque litora nautis,   O juvenes, motumque novis sine Marte procellis   Fortunam bello pelagus dabit: æquoris olim   Victores, media sit qualis discite terra   Bellator Libys, et meliori cedite regno.≫                        250     246 sq. Non ut olim in mari, nunc in campo victores eritis.     250. _meliori regno_, nobiliori victoriæ Pœnorum, quam Romanorum     apud Ægates; Cl. Ernesti. Cf. V.L.       250. _cedite cunctis_ Col. _regnis_ Ox. Male, etsi nec vulgata       satis placet. Suspicor potius, τὸ _regno_ ex interpolat. ortum et       ex vestigiis veterrimi cod. reponendum esse: _meliori_ (mihi uni,       sed fortiori viribusque superiori) _cedite juncti_, vos ambo; quod       melius cum anteced. cohæret.   Ac simul infesto Lateranum pondere truncæ   Arboris urgebat, jungens convicia pugnæ.   Lentulus huic frendens ira: ≪Trasymenus in altos   Adscendet citius colles, quam sanguine roret   Iste pio ramus.≫ Subsidensque ilia nisu                          255   Conantis suspensa fodit: tum fervidus atro   Pulmone exundat per hiantia viscera sanguis.     253. Sic passim ἀδύνατον exprimitur in omnibus fere linguis; Drak.     laudat Ovid. Her. V, 29, et Trist. I, vii, 1 sq.; Prop. II, xii, 33     sq.; III, xvii, 5 sq.; Sen. Phœniss. 85 sq., et Claud. in Eutrop. I,     350 sq.; Cf. Cerda ad Virg. Ecl. I, 60; VIII, 27; Burm. ad Lotich.     II, xv, 45; IV, i, 23; Jani ad Hor. Od. I, xxix, 10; xxxiii, 7, et     Intpp. ad Theocr. I, 132 sq. Shakesp. in Romeo, _then shall water be     turned in fire_.     254. _sanguine pio_, gravius quam nostro, ut innuantur Romani, pium     bellum gerentes, et fide ac religione superiores Pœnis inpiis,     perfidis, fœdifragis.     255. _Subsidens_, ὑφιζάνων, _fodit ilia_, corpus Syrtici, _conantis_     arborem in Lateranum conjicere, unde _suspensa ilia_, h.e.     prominentia, vel tenta, ut ap. Virg. Georgic. III, 507, ≪imaque     longo Ilia singultu tendunt.≫       251. _pondere_ Col. Put. Tell. R. 2; Med. probb. Modio, Cell. et       Lefeb. Vulgatum _vulnere_, quia _pondera rami_ (sed interpositis       demum sex versibus), præcessere, retinuerunt Dausq. N. Heins. et       Drak. qui _vulnus_ de telo accipiunt, ut I, 397, ubi vid. not. Hæc       ratio merito dura videbatur Burm. qui _verbere_ scribendum       censebat.       255. _subsidensque_, non _subsidens_, Col.     Nec minus adcensis in mutua funera dextris   Parte alia campi sævit furor. Altus Iertes   Obtruncat Nerium; Rullo ditissimus arvi                          260   Obcumbis, generose Volunx; nec clausa repostis   Pondera thesauris, patrio nec regia quondam   Præfulgens ebore, et possessa mapalia soli   Profuerunt. Quid rapta juvant? quid gentibus auri   Numquam exstincta sitis? modo quem Fortuna fovendo               265   Congestis opibus donisque refersit opimis,   Nudum Tartarea portabit navita cymba.     259. _Parte alia campi_, apud Romanos.     260, 261. _Rullo Obcumbis_, ab eo interficeris; vid. Burm. ad Val.     Fl. VI, 286.     --Ad opes Volusii ap. Tac. Ann. XIV, 56, adludi putabat Lips. ad     l.c. Drak. autem, quia _Volunx_ h.l. Afer est, ad Bocchi Maurorum     regis filium, qui _Volux_ vocatur Sallust. b. Jug. c. 105 sq., unde,     vel ibi _Volunx_, vel h.l. _Volux_ dicendus sit.     262. _patrio_, Africano.     264 seq. Ita sæpius philosophatur Horatius, v.c. Od. I, iv, 7, 9;     II, iii, 11, 14; Cf. XIII, 777, ubi Drak. comparat Prop. III, iii,     35; Claud. R. Pros. II, 300 sq.; Auson. Epigr. 54, ubi vid. Vinct.     266. _Congerere opes_ de avaris proprie dici notum est, vid. Drak.     267. _Nudum_ opibus. Conf. simil. loc. Tibull. III, iii, 10 sq.       259. _Iertes_, non _Hiertes_, Col. _Hiantem_, Nut.       260. _arvi_ Colon. unde recepi, etsi vulgatum _agri_ eundem præbet       sensum et exemplis citra necessitatem confirmatur a Draken.       261. _Volux_ tacite et libris non addicentibus edidit Lefeb. vid.       not.       264. _Profuerunt_ Col. et Ox. quod jam conjecerat Dausq. nec       obstat metrum. Conf. loca a Drak. adscripta, X, 61; XIII, 304;       XIV, 46; XV, 280; XVI, 698; Virg. Ecl. IV, 61; et quæ addit Heins.       ad Val. Fl. IV, 432; ad Claud. laud. Stil. I, 372; ad Ovid. Epist.       II, 141; VII, 166, et Met. IV, 225; X, 55. Vulgo _Profuerint_. Mox       _parta juvant? quid habentibus_, h.e. divitibus, vel _mentibus_       suspic. N. Heins. Sed _rapta_ majori cum vi dictum, et _gentes_       poetis vocantur homines, ut Horat. Od. I, iii, 28; II, xiii, 20.       267. _portabit_ Put. probb. N. Heins. Draken. et Lefeb. Vulgatum       tamen _portavit_ non prorsus ineptum videtur.     Juxta bellator juvenilibus Appius ausis   Pandebat campum cæde; atque, ubi plurima virtus,   Nullique adspirare vigor, decus inde petebat.                    270     269. _Pandebat campum_, viam patefaciebat, ut _laxare campum ferro_     VI, 319; _laxare cuneos_ IX, 364; _angusta relaxare_ V, 174. Sic et     _limitem agere_ IX, 379. Cf. ad IV, 462.     --_ubi plurima virtus_, ubi maximus fortissimorum virorum numerus     erat.     270. _nullique adspirare vigor_, h.e. _nec cuiquam propius adcedere     virtus_, ut utar verbis Virg. Æn. X, 712. Sic _adspirare_ passim     occurrit, v.c. inf. v. 442, et ap. Cic. Sull. 18; Pis. 5, et Tusc.     Qu. V, 5.       268. Poeta forte _juvenalibus_; scripsit; vid. ad II, 312.   Obvius huic Atlas, Atlas a litore Ibero,   Nequidquam extremæ longinquus cultor arenæ   Inpetit os hasta; leviterque e corpore summo   Degustat cuspis generosum extrema cruorem.     273. _leviterque e corpore summo_ (capite, ob v. 277.)     274. _Degustat_, ἀκρότατον δ᾽ ἄρ᾽ ὀϊστὸς ἐπέγραψε χρόα φωτὸς Hom.     Iliad. δ, 139; η, 187; λ, 388; ν, 553: _umbonem detersit ictu_ inf.     v. 297; _parce perstrinxit corpus_ XV, 760; _parco summum violasset     vulnere corpus_ XVI, 111; cf. IV, 119; 350 (ubi vid. not.); IX, 523;     Virg. Æneid. X, 344, 478, et inprimis XII, 376, ubi videndus omnino     Heyne. Similiter γεύεσθαι, apud Homerum, Iliad. υ, 258; _bibere_     inf. VI, 293; (ubi Drak. laudat XV, 632; Virg. Æn. XI, 804, et     Anthol. I, 22; Epigr. I, et 4: ἀσπὶς et βέλος αἷμ᾽ ἔπιεν) _libare_     et _delibare_ h.e. leviter perstringere inf. IX, 523, ubi Drak.     citat Stat. Th. V, 587; VIII, 527; Iscan. b. Troj. V, 322; VI, 311,     337, et al. Hinc _exsatiare enses cruore_ VII, 535; _satiata     sanguinis hasta_ IV, 435; _sitit hasta cruorem_ XII, 264; βέλη     λιλαιόμενα χροὸς ἆσαι Homer. Iliad. ο, 317; ἐγχείη ἱεμένη χροὸς     ἄμμεναι ἀνδρομέοιο Iliad. φ, 70.       271. _Atlas a. l. I._ quatuor scripti (nisi quod _Athlans_ in       Oxon. est), et R. 2; vid. quos Drak. laudat, Prop. IV, vi, 37;       Val. Fl. I, 365; Liv. XXXI, 23; Intpp. ad Petron. c. 38; conf.       sup. ad I, 431; _Atlas a sanguine I._ R. 3, Parm. Med. Vulgo _a       sanguine clarus I._       274. Vox _extrema_, h.e. extrema parte, aptissima quidem et       genuina videtur, sed, quia modo præcessit, minus placet. An leg.       _externa_, ut ap. Val. Fl. VII, 422?   Intonuere minæ, violentaque lumina flammis                       275   Exarsere novis: furit et diffulminat omnem   Obstantum turbam; at clausum sub casside vulnus   Martia commendat mananti sanguine membra.     275. _lumina flammis exarsere_, conf. ad I, 126, et Heyne ad Virg.     Æn. VI, 300 (in V.L.), et XII, 101, 102.     276. _diffulminat_, dissipat et contundit, instar fulminis; vocab. a     poeta effictum.     278. _commendat_, ornat sanguis membra, pulchriora facit, Mars. 279     sq. Similis locus Hom. Iliad. γ, 30... 37, ubi Paris, conspecto     Menelao, _in sociis se condit_, ἀψ ἑτάρων εἰς ἔθνος ἐχάζετο, et     αὖθις καθ᾽ ὅμιλον ἔδυ Τρώων. Cf. et. Iliad. π, 813, et ε, 596 sq.,     ubi Diomedes Hectorem ἰδών ῥίγησε καὶ ἀνεχάζετο. Comparationes,     quibus poeta utitur, passim reperias.       277. _turbam_ scripti et priscæ edd. ante Marsum, qui primus       _turmam_ habet, quod ne Dausq. quidem placuit; _at_ Col. _ac_       reliqui scripti et edd. antt. Vulgo _et_, quod prorsus omisit       Cell. sed servavit Lefeb.   Tum vero adspiceres pavitantem, et condere semet   Nitentem sociis juvenem; ceu tigride cerva                       280   Hyrcana quum pressa tremit; vel territa pennas   Conligit accipitrem cernens in nube columba;   Aut dumis subit, albenti si sensit in æthra   Librantem nisus aquilam, lepus ore citato.   Ense ferit tum colla viri, dextramque micantem                   285   Demetit, ac mutat successu sævior hostem.     281, 282. _Hyrcana_ ornat, ut ap. Virg. Æn. IV, 367.     --Conf. Hom. Iliad. φ, 493 sq.     --_pressa_, vid. varias lectiones.     --_pennas colligit_, forte alas, ad volatum jam expansas, contrahit,     in columbarium recedit et volatum cohibet, ut fere _colligere     gradum_ VI, 399; VII, 695, nisi potius poeta expressit Maroniana,     _Radit iter liquidum, celeres neque commovet alas_, Æn. lib. V, 217,     ubi videndi sunt interpretes.     --_territa pennas Colligit_, ut πτώσσειν, vel πτήσσειν et     ὑποπτήσσειν de avibus animalibusque, quæ frigoris, vel metus causa     pennas et membra contrahunt. Conf. Kœppen ad Hom. Iliad. β, 312; δ,     476; ε, 634, et _Ephemerid. Goetting. a._ 1795, p. 84.     285. _micantem_, jactantem, quatientem, Schmid. Sed vid. ad IV, 211.     286. _mutat hostem_, uno dimisso alium adoritur, ut VI, 238; Conf.     Burm. ad Val. Fl. VI, 614; Heins. ad eund. VII, 587, et ad Ovid.     Met. XIII, 937.       279. _adspiceres_ Col. et R. 2; conf. loca, a Drak. citata, VI,       684; XVI, 501; Virg. Æn. VIII, 650; Ovid. Met. VI, 23; Stat. Th.       V, 596; Claud. in Rufin. II, 176; Petron. c. 7; ubi vid. Intpp.       Vulgg. _adspiciens_; Male! _credere_ emend. N. Heins. vel mox _in       sociis_, quod Drak. recepit. Sed τὸ _in_ centies omittitur a       poetis in formis loquendi _condere se silvis_, _aquis_, _umbris_,       _terra_, etc.       281. _prensa_ R. 3, Parm. Mediol. Sed notionem _premendi_, hoc est       urgendi, instandi, persequendi, aptiorem hoc loco esse, quam       _prehendendi_, vel capiendi, docet Drak. Mox _pennis Remigat_       quondam in mentem mihi veniebat.       283. _dumis_ scripti et (si Mediol. exceperis, in qua vitiose       _divini_ scriptum) omnes edd. antt. ante Basil. in qua primum       _dumos_ exstat. Utrumque recte dici exemplis evincunt Drak. ad       h.l. et Heins. ad Ovid. Met. XIII, 611. Sed _dumis_ per se doctius       est; vid. Heyne ad Virg. Æn. VII, 161.       284. _nisus_ scripti, prob. Draken. quum _librare visus_ sit       undique circumspicere, at _librare nisus_ intentius et omni nisu       volare. Nam _librari_ propr. dicitur hasta, quæ impetus augendi       causa libratur et vibratur: unde ad volatum avium traducitur; vid.       not. ad I, 317. Sed vulgata lect. _visus_ non prorsus contemnenda       propter locum Homeri, qui Silio ante oculos fuisse videtur, Iliad.       ρ, 674 seqq. Πάντοσε παπταίνων, ὥστ’ αἰετὸς, ὅν ῥά τε φασὶν       Ὀξύτατον δέρκεσθαι ὑπουρανίων πετεηνῶν, etc. _orbe citato_ corrig.       Barth. Adv. V, 15; quod non displicet N. Heins. et Drak. ita       tamen, ut non ad aquilam referatur, sed ad leporem, per multos       gyros orbesque refugientem. Ego potius olim suspicabar, poetam       scripsisse _ore levato_, quo sensu _sublimi fugere anhelitu_ dixit       Hor. Od. I, xv, 31. Nunc video, eundem sensum vulgatæ tribui a       Lefeb. quod tamen ab usu loquendi abhorret.     Stabat fulgentem portans in bella bipennem   Cinyphius; socerique miser Magonis inire   Optabat pugnam ante oculos, spe laudis, Isalces,   Sidonia tumidus sponsa, vanoque superbus                         290   Fœdere promissæ post Dardana prælia tædæ.   Huic inmittit atrox violentas Appius iras,   Conantique gravem fronti librare securim,   Altior insurgens, galeam super exigit ictum:   At fragilis valido conamine solvitur ensis                       295   Ære in Cinyphio; nec dispar sortis Isalces   Umbonem incerto detersit futilis ictu.