Odes and Epodes
Author: Horace
I.Maecenas atavis edite regibus, O et praesidium et dulce decus meum, Sunt quos curriculo pulverem Olympicum Collegisse iuvat metaque fervidis Evitata rotis palmaque nobilis 5 Terrarum dominos evehit ad deos; Hunc, si mobilium turba Quiritium Certat tergeminis tollere honoribus; Illum, si proprio condidit horreo, Quidquid de Libycis verritur areis. 10 Gaudentem patrios findere sarculo Agros Attalicis condicionibus Numquam dimoveas, ut trabe Cypria Myrtoum pavidus nauta secet mare. Luctantem Icariis fluctibus Africum 15 Mercator metuens otium et oppidi Laudat rura sui; mox reficit ratis Quassas, indocilis pauperiem pati. Est qui nec veteris pocula Massici Nec partem solido demere de die 20 Spernit, nunc viridi membra sub arbuto Stratus nunc ad aquae lene caput sacrae. Multos castra iuvant et lituo tubae Permixtus sonitus bellaque matribus Detestata. Manet sub Iove frigido 25 Venator tenerae coniugis immemor, Seu visast catulis cerva fidelibus, Seu rupit teretes Marsus aper plagas. Me doctarum hederae praemia frontium Dis miscent superis, me gelidum nemus 30 Nympharumque leves cum Satyris chori Secernunt populo, si neque tibias Euterpe cohibet nec Polyhymnia Lesboum refugit tendere barbiton. Quod si me lyricis vatibus inseris, 35 Sublimi feriam sidera vertice.
II.
Iam satis terris nivis atque dirae Grandinis misit pater et rubente Dextera sacras iaculatus arcis Terruit urbem,
Terruit gentis, grave ne rediret 5 Saeculum Pyrrhae nova monstra questae, Omne cum Proteus pecus egit altos Visere montis,
Piscium et summa genus haesit ulmo, Nota quae sedes fuerat columbis, 10 Et superiecto pavidae natarunt Aequore dammae.
Vidimus flavum Tiberim retortis Litore Etrusco violenter undis Ire deiectum monumenta regis 15 Templaque Vestae,
Iliae dum se nimium querenti Iactat ultorem, vagus et sinistra Labitur ripa Iove non probante uxorius amnis. 20
Audiet civis acuisse ferrum, Quo graves Persae melius perirent, Audiet pugnas vitio parentum Rara iuventus.
Quem vocet divum populus ruentis 25 Imperi rebus? Prece qua fatigent Virgines sanctae minus audientem Carmina Vestam?
Cui dabit partis scelus expiandi Iuppiter? Tandem venias precamur, 30 Nube candentis umeros amictus, Augur Apollo;
Sive tu mavis, Erycina ridens, Quam Iocus circum volat et Cupido; Sive neglectum genus et nepotes 35 Respicis, auctor,
Heu nimis longo satiate ludo, Quem iuvat clamor galeaeque leves Acer et Mauri peditis cruentum Voltus in hostem; 40
Sive mutata iuvenem figura Ales in terris imitaris almae Filius Maiae, patiens vocari Caesaris ultor,
Serus in caelum redeas, diuque 45 Laetus intersis populo Quirini, Neve te nostris vitiis iniquum Ocior aura
Tollat; hic magnos potius triumphos, Hic ames dici pater atque princeps, 50 Neu sinas Medos equitare inultos Te duce, Caesar.
III.
Sic te diva potens Cypri, Sic fratres Helenae, lucida sidera, Ventorumque regat pater Obstrictis aliis praeter Iapyga, Navis, quae tibi creditum 5 Debes Vergilium finibus Atticis, Reddas incolumem precor Et serves animae dimidium meae. Illi robur et aes triplex Circa pectus erat, qui fragilem truci 10 Commisit pelago ratem Primus, nec timuit praecipitem Africum Decertantem Aquilonibus Nec tristis Hyadas nec rabiem Noti, Quo non arbiter Hadriae 15 Maior, tollere seu ponere volt freta. Quem mortis timuit gradum, Qui siccis oculis monstra natantia, Qui vidit mare turbidum et Infamis scopulos, Acroceraunia? 20 Nequiquam deus abscidit Prudens Oceano dissociabili Terras, si tamen impiae Non tangenda rates transiliunt vada. Audax omnia perpeti 25 Gens humana ruit per vetitum nefas. Audax Iapeti genus Ignem fraude mala gentibus intulit. Post ignem aetheria domo Subductum macies et nova febrium 30 Terris incubuit cohors, Semotique prius tarda necessitas Leti corripuit gradum. Expertus vacuum Daedalus aera Pennis non homini datis; 35 Perrupit Acheronta Herculeus labor. Nil mortalibus arduist; Caelum ipsum petimus stultitia, neque Per nostrum patimur scelus Iracunda Iovem ponere fulmina. 40
IV.
Solvitur acris hiems grata vice veris et Favoni, Trahuntque siccas machinae carinas, Ac neque iam stabulis gaudet pecus aut arator igni, Nec prata canis albicant pruinis. Iam Cytherea choros ducit Venus imminente luna, 5 Iunctaeque Nymphis Gratiae decentes Alterno terram quatiunt pede, dum gravis Cyclopum Volcanus ardens urit officinas. Nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto Aut flore terrae quem ferunt solutae; 10 Nunc et in umbrosis Fauno decet immolare lucis, Seu poscat agna sive malit haedo. Pallida mors aequo pulsat pede pauperum tabernas Regumque turris. O beate Sesti, Vitae summa brevis spem nos vetat incohare longam. 15 Iam te premet nox, fabulaeque Manes, Et domus exilis Plutonia; quo simul mearis, Nec regna vini sortiere talis Nec tenerum Lycidan mirabere, quo calet iuventus Nunc omnis et mox virgines tepebunt. 20
V.
Quis multa gracilis te puer in rosa Perfusus liquidis urget odoribus Grato, Pyrrha, sub antro? Cui flavam religas comam,
Simplex munditiis? Heu quotiens fidem 5 Mutatosque deos flebit et aspera Nigris aequora ventis Emirabitur insolens,
Qui nunc te fruitur credulus aurea, Qui semper vacuam, semper amabilem 10 Sperat, nescius aurae Fallacis. Miseri, quibus
Intentata nites. Me tabula sacer Votiva paries indicat uvida Suspendisse potenti 15 Vestimenta maris deo.
VI.
Scriberis Vario fortis et hostium Victor Maeonii carminis alite, Quam rem cumque ferox navibus aut equis Miles te duce gesserit.
Nos, Agrippa, neque haec dicere nec gravem 5 Pelidae stomachum cedere nescii Nec cursus duplicis per mare Ulixei Nec saevam Pelopis domum
Conamur, tenues grandia, dum pudor Imbellisque lyrae Musa potens vetat 10 Laudes egregii Caesaris et tuas Culpa deterere ingeni.
Quis Martem tunica tectum adamantina Digne scripserit, aut pulvere Troico Nigrum Merionen, aut ope Palladis 15 Tydiden superis parem?
Nos convivia, nos proelia virginum Sectis in iuvenes unguibus acrium Cantamus vacui, sive quid urimur, Non praeter solitum leves. 20
VII.
Laudabunt alii claram Rhodon aut Mytilenen Aut Epheson bimarisve Corinthi Moenia vel Baccho Thebas vel Apolline Delphos Insignis aut Thessala Tempe. Sunt quibus unum opus est intactae Palladis urbem 5 Carmine perpetuo celebrare et Undique decerptam fronti praeponere olivam. Plurimus in Iunonis honorem Aptum dicet equis Argos ditisque Mycenas. Me nec tam patiens Lacedaemon 10 Nec tam Larisae percussit campus opimae, Quam domus Albuneae resonantis Et praeceps Anio ac Tiburni lucus et uda Mobilibus pomaria rivis. Albus ut obscuro deterget nubila caelo 15 Saepe Notus neque parturit imbris Perpetuo, sic tu sapiens finire memento Tristitiam vitaeque labores Molli, Plance, mero, seu te fulgentia signis Castra tenent seu densa tenebit 20 Tiburis umbra tui. Teucer Salamina patremque Cum fugeret, tamen uda Lyaeo Tempora populea fertur vinxisse corona, Sic tristis adfatus amicos: 'Quo nos cumque feret melior fortuna parente, 25 Ibimus, o socii comitesque! Nil desperandum Teucro duce et auspice Teucro: Certus enim promisit Apollo, Ambiguam tellure nova Salamina futuram. O fortes peioraque passi 30 Mecum saepe viri, nunc vino pellite curas; Cras ingens iterabimus aequor.'
VIII.
Lydia, dic, per omnis Te deos oro, Sybarin cur properes amando Perdere; cur apricum Oderit campum, patiens pulveris atque solis? Cur neque militaris 5 Inter aequalis equitat, Gallica nec lupatis Temperat ora frenis? Cur timet flavum Tiberim tangere? Cur olivum Sanguine viperino Cautius vitat, neque iam livida gestat armis 10 Bracchia, saepe disco, Saepe trans finem iaculo nobilis expedito? Quid latet, ut marinae Filium dicunt Thetidis sub lacrimosa Troiae Funera, ne virilis 15 Cultus in caedem et Lycias proriperet catervas?
IX.
Vides ut alta stet nive candidum Soracte, nec iam sustineant onus Silvae laborantes, geluque Flumina constiterint acuto.
Dissolve frigus ligna super foco 5 Large reponens atque benignius Deprome quadrimum Sabina, O Thaliarche, merum diota.
Permitte divis cetera; qui simul Stravere ventos aequore fervido 10 Deproeliantis, nec cupressi Nec veteres agitantur orni.
Quid sit futurum cras, fuge quaerere et Quem fors dierum cumque dabit lucro Adpone, nec dulcis amores 15 Sperne puer neque tu choreas,
Donec virenti canities abest Morosa. Nunc et campus et areae Lenesque sub noctem susurri Composita repetantur hora; 20
Nunc et latentis proditor intimo Gratus puellae risus ab angulo Pignusque dereptum lacertis Aut digito male pertinaci.
X.
Mercuri, facunde nepos Atlantis, Qui feros cultus hominum recentum Voce formasti catus et decorae More palaestrae,
Te canam, magni Iovis et deorum 5 Nuntium curvaeque lyrae parentem, Callidum quidquid placuit iocoso Condere furto.
Te, boves olim nisi reddidisses Per dolum amotas, puerum minaci 10 Voce dum terret, viduus pharetra Risit Apollo.
Quin et Atridas duce te superbos Ilio dives Priamus relicto Thessalosque ignis et iniqua Troiae 15 Castra fefellit.
Tu pias laetis animas reponis Sedibus virgaque levem coerces Aurea turbam, superis deorum Gratus et imis. 20
XI.
Tu ne quaesieris, scire nefas, quem mihi, quem tibi Finem di dederint, Leuconoe, nec Babylonios Temptaris numeros. Ut melius quidquid erit pati, Seu pluris hiemes seu tribuit Iuppiter ultimam, Quae nunc oppositis debilitat pumicibus mare 5 Tyrrhenum: sapias, vina liques, et spatio brevi Spem longam reseces. Dum loquimur, fugerit invida Aetas: carpe diem, quam minimum credula postero.
XII.
Quem virum aut heroa lyra vel acri Tibia sumis celebrare, Clio? Quem deum? Cuius recinet iocosa Nomen imago
Aut in umbrosis Heliconis oris, 5 Aut super Pindo gelidove in Haemo? Unde vocalem temere insecutae Orphea silvae,
Arte materna rapidos morantem Fluminum lapsus celeresque ventos, 10 Blandum et auritas fidibus canoris Ducere quercus.
Quid prius dicam solitis parentis Laudibus, qui res hominum ac deorum, Qui mare ac terras variisque mundum 15 Temperat horis?
Unde nil maius generatur ipso, Nec viget quicquam simile aut secundum: Proximos illi tamen occupavit Pallas honores, 20
Proeliis audax; neque te silebo, Liber, et saevis inimica virgo Beluis, nec te, metuende certa Phoebe sagitta.
Dicam et Alciden puerosque Ledae, 25 Hunc equis, illum superare pugnis Nobilem; quorum simul alba nautis Stella refulsit,
Defluit saxis agitatus humor, Concidunt venti fugiuntque nubes, 30 Et minax, quod sic voluere, ponto Unda recumbit.
Romulum post hos prius an quietum Pompili regnum memorem an superbos Tarquini fascis dubito, an Catonis 35 Nobile letum.
Regulum et Scauros animaeque magnae Prodigum Paullum superante Poeno Gratus insigni referam camena Fabriciumque. 40
Hunc, et incomptis Curium capillis Utilem bello tulit, et Camillum Saeva paupertas et avitus apto Cum lare fundus.
Crescit occulto velut arbor aevo 45 Fama Marcelli; micat inter omnis Iulium sidus velut inter ignis Luna minores.
Gentis humanae pater atque custos, Orte Saturno, tibi cura magni 50 Caesaris fatis data: tu secundo Caesare regnes.
Ille seu Parthos Latio imminentis Egerit iusto domitos triumpho, Sive subiectos Orientis orae 55 Seras et Indos,
Te minor latum reget aequus orbem; Tu gravi curru quaties Olympum, Tu parum castis inimica mittes Fulmina lucis. 60
XIII.
Cum tu, Lydia, Telephi Cervicem roseam, cerea Telephi Laudas bracchia, vae meum Fervens difficili bile tumet iecur. Tum nec mens mihi nec color 5 Certa sede manet, umor et in genas Furtim labitur, arguens Quam lentis penitus macerer ignibus. Uror, seu tibi candidos Turparunt umeros immodicae mero 10 Rixae, sive puer furens Impressit memorem dente labris notam. Non, si me satis audias, Speres perpetuum dulcia barbare Laedentem oscula, quae Venus 15 Quinta parte sui nectaris imbuit. Felices ter et amplius, Quos inrupta tenet copula nec malis Divolsus querimoniis Suprema citius solvet amor die. 20
XIV.
O navis, referent in mare te novi Fluctus! O quid agis? Fortiter occupa Portum! Nonne vides ut Nudum remigio latus
Et malus celeri saucius Africo 5 Antemnaeque gemant, ac sine funibus Vix durare carinae Possint imperiosius
Aequor? Non tibi sunt integra lintea, Non di, quos iterum pressa voces malo. 10 Quamvis Pontica pinus, Silvae filia nobilis,
Iactes et genus et nomen inutile, Nil pictis timidus navita puppibus Fidit. Tu, nisi ventis 15 Debes ludibrium, cave.
Nuper sollicitum quae mihi taedium, Nunc desiderium curaque non levis, Interfusa nitentis Vites aequora Cycladas. 20
XV.
Pastor cum traheret per freta navibus Idaeis Helenen perfidus hospitam, Ingrato celeres obruit otio Ventos ut caneret fera
Nereus fata: 'Mala ducis avi domum, 5 Quam multo repetet Graecia milite, Coniurata tuas rumpere nuptias Et regnum Priami vetus.
Heu heu, quantus equis, quantus adest viris Sudor! quanta moves funera Dardanae 10 Genti! Iam galeam Pallas et aegida Currusque et rabiem parat.
Nequiquam Veneris praesidio ferox Pectes caesariem, grataque feminis Imbelli cithara carmina divides; 15 Nequiquam thalamo gravis
Hastas et calami spicula Cnosii Vitabis strepitumque et celerem sequi Aiacem: tamen, heu, serus adulteros Crines pulvere collines. 20
Non Laertiaden, exitium tuae Genti, non Pylium Nestora respicis? Urgent impavidi te Salaminius Teucer, te Sthenelus, sciens
Pugnae, sive opus est imperitare equis, 25 Non auriga piger. Merionen quoque Nosces. Ecce furit te reperire atrox Tydides, melior patre,
Quem tu, cervus uti vallis in altera Visum parte lupum graminis immemor 30 Sublimi fugies mollis anhelitu, Non hoc pollicitus tuae.
Iracunda diem proferet Ilio Matronisque Phrygum classis Achillei: Post certas hiemes uret Achaicus 35 Ignis Iliacas domos.'
XVI.
O matre pulchra filia pulchrior, Quem criminosis cumque voles modum Pones iambis, sive flamma Sive mari libet Hadriano.
Non Dindymene, non adytis quatit 5 Mentem sacerdotum incola Pythius, Non Liber aeque, non acuta Sic geminant Corybantes aera,
Tristes ut irae, quas neque Noricus Deterret ensis nec mare naufragum 10 Nec saevus ignis nec tremendo Iuppiter ipse ruens tumultu.
Fertur Prometheus addere principi Limo coactus particulam undique Desectam et insani leonis 15 Vim stomacho adposuisse nostro.
Irae Thyesten exitio gravi Stravere et altis urbibus ultimae Stetere causae cur perirent Funditus imprimeretque muris 20
Hostile aratrum exercitus insolens. Compesce mentem! Me quoque pectoris Temptavit in dulci iuventa Fervor et in celeres iambos
Misit furentem; nunc ego mitibus 25 Mutare quaero tristia, dum mihi Fias recantatis amica Opprobriis animumque reddas.
XVII.
Velox amoenum saepe Lucretilem Mutat Lycaeo Faunus et igneam Defendit aestatem capellis Usque meis pluviosque ventos.
Impune tutum per nemus arbutos 5 Quaerunt latentis et thyma deviae Olentis uxores mariti, Nec viridis metuunt colubras
Nec Martialis haediliae lupos, Utcumque dulci, Tyndari, fistula 10 Valles et Usticae cubantis Levia personuere saxa.
Di me tuentur, dis pietas mea Et Musa cordist. Hic tibi copia Manabit ad plenum benigno 15 Ruris honorum opulenta cornu.
Hic in reducta valle Caniculae Vitabis aestus et fide Teia Dices laborantis in uno Penelopen vitreamque Circen; 20
Hic innocentis pocula Lesbii Duces sub umbra, nec Semeleius Cum Marte confundet Thyoneus Proelia, nec metues protervum
Suspecta Cyrum, ne male dispari 25 Incontinentis iniciat manus Et scindat haerentem coronam Crinibus immeritamque vestem.
XVIII.
Nullam, Vare, sacra vite prius severis arborem Circa mite solum Tiburis et moenia Catili. Siccis omnia nam dura deus proposuit neque Mordaces aliter diffugiunt sollicitudines. Quis post vina gravem militiam aut pauperiem crepat? 5 Quis non te potius, Bacche pater, teque, decens Venus? Ac ne quis modici transiliat munera Liberi, Centaurea monet cum Lapithis rixa super mero Debellata, monet Sithoniis non levis Euhius, Cum fas atque nefas exiguo fine libidinum 10 Discernunt avidi. Non ego te, candide Bassareu, Invitum quatiam nec variis obsita frondibus Sub divum rapiam. Saeva tene cum Berecyntio Cornu tympana, quae subsequitur caecus amor sui, Et tollens vacuum plus nimio gloria verticem 15 Arcanique fides prodiga, perlucidior vitro.
XIX.
Mater saeva Cupidinum Thebanaeque iubet me Semelae puer Et lasciva Licentia Finitis animum reddere amoribus. Urit me Glycerae nitor, 5 Splendentis Pario marmore purius; Urit grata protervitas Et voltus nimium lubricus adspici. In me tota ruens Venus Cyprum deseruit, nec patitur Scythas 10 Et versis animosum equis Parthum dicere nec quae nihil attinent. Hic vivum mihi caespitem, hic Verbenas, pueri, ponite turaque Bimi cum patera meri: 15 Mactata veniet lenior hostia.
XX.
Vile potabis modicis Sabinum Cantharis, Graeca quod ego ipse testa Conditum levi, datus in theatro Cum tibi plausus,
Care Maecenas eques, ut paterni 5 Fluminis ripae simul et iocosa Redderet laudes tibi Vaticani Montis imago.
Caecubum et prelo domitam Caleno Tu bibes uvam: mea nec Falernae 10 Temperant vites neque Formiani Pocula colles.
XXI.
Dianam tenerae dicite virgines, Intonsum, pueri, dicite Cynthium Latonamque supremo Dilectam penitus Iovi.
Vos laetam fluviis et nemorum coma, 5 Quaecumque aut gelido prominet Algido, Nigris aut Erymanthi Silvis aut viridis Cragi;
Vos Tempe totidem tollite laudibus Natalemque, mares, Delon Apollinis 10 Insignemque pharetra Fraternaque umerum lyra.
Hic bellum lacrimosum, hic miseram famem Pestemque a populo et principe Caesare in Persas atque Britannos 15 Vestra motus aget prece.
XXII.
Integer vitae scelerisque purus Non eget Mauris iaculis neque arcu Nec venenatis gravida sagittis, Fusce, pharetra,
Sive per Syrtis iter aestuosas, 5 Sive facturus per inhospitalem Caucasum vel quae loca fabulosus Lambit Hydaspes.
Namque me silva lupus in Sabina, Dum meam canto Lalagen et ultra 10 Terminum curis vagor expeditis, Fugit inermem,
Quale portentum neque militaris Daunias latis alit aesculetis Nec Iubae tellus generat, leonum 15 Arida nutrix.
Pone me pigris ubi nulla campis Arbor aestiva recreatur aura, Quod latus mundi nebulae malusque Iuppiter urget; 20
Pone sub curru nimium propinqui Solis in terra domibus negata: Dulce ridentem Lalagen amabo, Dulce loquentem.
XXIII.
Vitas hinuleo me similis, Chloe, Quaerenti pavidam montibus aviis Matrem non sine vano Aurarum et siluae metu.
Nam seu mobilibus veris inhorruit 5 Adventus foliis, seu virides rubum Dimovere lacertae, Et corde et genibus tremit.
Atqui non ego te tigris ut aspera Gaetulusve leo frangere persequor: 10 Tandem desine matrem Tempestiva sequi viro.
XXIV.
Quis desiderio sit pudor aut modus Tam cari capitis? Praecipe lugubris Cantus, Melpomene, cui liquidam pater Vocem cum cithara dedit.
Ergo Quintilium perpetuus sopor 5 Urget! Cui Pudor et Iustitiae soror, Incorrupta Fides, nudaque Veritas Quando ullum inveniet parem?
Multis ille bonis flebilis occidit, Nulli flebilior quam tibi, Vergili. 10 Tu frustra pius heu non ita creditum Poscis Quintilium deos.
Quid? si Threicio blandius Orpheo Auditam moderere arboribus fidem, Num vanae redeat sanguis imagini, 15 Quam virga semel horrida,
Non lenis precibus fata recludere, Nigro compulerit Mercurius gregi? Durum: sed levius fit patientia, Quidquid corrigerest nefas. 20
XXV.
Parcius iunctas quatiunt fenestras Iactibus crebris iuvenes protervi, Nec tibi somnos adimunt, amatque Ianua limen,
Quae prius multum facilis movebat 5 Cardines. Audis minus et minus iam: 'Me tuo longas pereunte noctes, Lydia, dormis?'
Invicem moechos anus arrogantis Flebis in solo levis angiportu, 10 Thracio bacchante magis sub inter- lunia vento,
Cum tibi flagrans amor et libido, Quae solet matres furiare equorum, Saeviet circa iecur ulcerosum, 15 Non sine questu,
Laeta quod pubes hedera virenti Gaudeat pulla magis atque myrto, Aridas frondes hiemis sodali Dedicet Hebro. 20 |
|
댓글 없음:
댓글 쓰기