Odes and Epodes 2

	Odes and Epodes 2

XXVI. Musis amicus tristitiam et metus Tradam protervis in mare Creticum   Portare ventis, quis sub Arcto     Rex gelidae metuatur orae, Quid Tiridaten terreat, unice                                       5 Securus. O quae fontibus integris   Gaudes, apricos necte flores,     Necte meo Lamiae coronam, Pimplei dulcis. Nil sine te mei Prosunt honores: hunc fidibus novis,                               10   Hunc Lesbio sacrare plectro     Teque tuasque decet sorores. XXVII. Natis in usum laetitiae scyphis Pugnare Thracumst: tollite barbarum   Morem, verecundumque Bacchum     Sanguineis prohibete rixis. Vino et lucernis Medus acinaces                                     5 Immane quantum discrepat: impium   Lenite clamorem, sodales,     Et cubito remanete presso. Voltis severi me quoque sumere Partem Falerni? Dicat Opuntiae                                     10   Frater Megillae quo beatus     Volnere, qua pereat sagitta. Cessat voluntas? Non alia bibam Mercede. Quae te cumque domat Venus,   Non erubescendis adurit                                          15     Ignibus ingenuoque semper Amore peccas. Quidquid habes, age, Depone tutis auribus. A miser,   Quanta laborabas Charybdi,     Digne puer meliore flamma!                                     20 Quae saga, quis te solvere Thessalis Magus venenis, quis poterit deus?   Vix inligatum te triformi     Pegasus expediet Chimaera. XXVIII. Te maris et terrae numeroque carentis arenae   Mensorem cohibent, Archyta, Pulveris exigui prope litus parva Matinum   Munera, nec quicquam tibi prodest Aerias temptasse domos animoque rotundum                            5   Percurrisse polum morituro. Occidit et Pelopis genitor, conviva deorum,   Tithonusque remotus in auras Et Iovis arcanis Minos admissus, habentque   Tartara Panthoiden iterum Orco                                   10 Demissum, quamvis clipeo Troiana refixo   Tempora testatus nihil ultra Nervos atque cutem morti concesserat atrae,   Iudice te non sordidus auctor Naturae verique. Sed omnes una manet nox                           15   Et calcanda semel via leti. Dant alios Furiae torvo spectacula Marti,   Exitiost avidum mare nautis; Mixta senum ac iuvenum densentur funera; nullum   Saeva caput Proserpina fugit:                                    20 Me quoque devexi rapidus comes Orionis   Illyricis Notus obruit undis. At tu, nauta, vagae ne parce malignus arenae   Ossibus et capiti inhumato Particulam dare: sic, quodcumque minabitur Eurus                   25   Fluctibus Hesperiis, Venusinae Plectantur silvae te sospite, multaque merces,   Unde potest, tibi defluat aequo Ab Iove Neptunoque sacri custode Tarenti.   Neglegis immeritis nocituram                                     30 Postmodo te natis fraudem committere? Fors et   Debita iura vicesque superbae Te maneant ipsum: precibus non linquar inultis,   Teque piacula nulla resolvent. Quamquam festinas, non est mora longa; licebit                     35   Iniecto ter pulvere curras. XXIX. Icci, beatis nunc Arabum invides Gazis et acrem militiam paras   Non ante devictis Sabaeae     Regibus, horribilique Medo Nectis catenas? Quae tibi virginum                                  5 Sponso necato barbara serviet?   Puer quis ex aula capillis     Ad cyathum statuetur unctis, Doctus sagittas tendere Sericas Arcu paterno? Quis neget arduis                                    10   Pronos relabi posse rivos     Montibus et Tiberim reverti, Cum tu coemptos undique nobilis Libros Panaeti Socraticam et domum   Mutare loricis Hiberis,                                          15     Pollicitus meliora, tendis ? XXX. O Venus, regina Cnidi Paphique, Sperne dilectam Cypron et vocantis Ture te multo Glycerae decoram     Transfer in aedem. Fervidus tecum puer et solutis                                      5 Gratiae zonis properentque Nymphae Et parum comis sine te Iuventas     Mercuriusque. XXXI. Quid dedicatum poscit Apollinem Vates? Quid orat, de patera novum   Fundens liquorem? Non opimae     Sardiniae segetes feracis, Non aestuosae grata Calabriae                                       5 Armenta, non aurum aut ebur Indicum,   Non rura, quae Liris quieta     Mordet aqua taciturnus amnis. Premant Calena falce quibus dedit Fortuna vitem, dives et aureis                                     10   Mercator exsiccet culullis     Vina Syra reparata merce, Dis carus ipsis, quippe ter et quater Anno revisens aequor Atlanticum   Impune. Me pascunt olivae,                                       15     Me cichorea levesque malvae. Frui paratis et valido mihi, Latoe, dones et precor integra   Cum mente nec turpem senectam     Degere nec cithara carentem.                                   20 XXXII. Poscimur. Siquid vacui sub umbra Lusimus tecum, quod et hunc in annum Vivat et pluris, age dic Latinum,   Barbite, carmen, Lesbio primum modulate civi,                                        5 Qui ferox bello tamen inter arma, Sive iactatam religarat udo   Litore navim, Liberum et Musas Veneremque et illi Semper haerentem puerum canebat,                                   10 Et Lycum nigris oculis nigroque   Crine decorum. O decus Phoebi et dapibus supremi Grata testudo Iovis, o laborum Dulce lenimen, mihi cumque salve                                   15   Rite vocanti! XXXIII. Albi, ne doleas plus nimio memor Immitis Glycerae, neu miserabilis Decantes elegos, cur tibi iunior   Laesa praeniteat fide. Insignem tenui fronte Lycorida                                      5 Cyri torret amor, Cyrus in asperam Declinat Pholoen; sed prius Apulis   Iungentur capreae lupis Quam turpi Pholoe peccet adultero. Sic visum Veneri, cui placet impares                               10 Formas atque animos sub iuga aenea   Saevo mittere cum ioco. Ipsum me melior cum peteret Venus, Grata detinuit compede Myrtale Libertina, fretis acrior Hadriae                                   15   Curvantis Calabros sinus. XXXIV. Parcus deorum cultor et infrequens, Insanientis dum sapientiae   Consultus erro, nunc retrorsum     Vela dare atque iterare cursus Cogor relictos. Namque Diespiter,                                   5 Igni corusco nubila dividens   Plerumque, per purum tonantis     Egit equos volucremque currum, Quo bruta tellus et vaga flumina, Quo Styx et invisi horrida Taenari                                 10   Sedes Atlanteusque finis     Concutitur. Valet ima summis Mutare et insignem attenuat deus, Obscura promens; hinc apicem rapax   Fortuna cum stridore acuto                                       15     Sustulit, hic posuisse gaudet. XXXV. O diva, gratum quae regis Antium, Praesens vel imo tollere de gradu   Mortale corpus vel superbos     Vertere funeribus triumphos, Te pauper ambit sollicita prece                                     5 Ruris colonus, te dominam aequoris   Quicumque Bithyna lacessit     Carpathium pelagus carina. Te Dacus asper, te profugi Scythae Urbesque gentesque et Latium ferox                                 10   Regumque matres barbarorum et     Purpurei metuunt tyranni, Iniurioso ne pede proruas Stantem columnam, neu populus frequens   Ad arma cessantis, ad arma                                       15     Concitet imperiumque frangat. Te semper anteit saeva Necessitas, Clavos trabalis et cuneos manu   Gestans aena, nec severus     Uncus abest liquidumque plumbum.                               20 Te Spes et albo rara Fides colit Velata panno, nec comitem abnegat,   Utcumque mutata potentis     Veste domos inimica linquis. At volgus infidum et meretrix retro                                25 Periura cedit, diffugiunt cadis   Cum faece siccatis amici     Ferre iugum pariter dolosi. Serves iturum Caesarem in ultimos Orbis Britannos et iuvenum recens                                  30   Examen Eois timendum     Partibus Oceanoque rubro. Eheu cicatricum et sceleris pudet Fratrumque. Quid nos dura refugimus   Aetas? quid intactum nefasti     Liquimus? unde manum iuventus                                  35 Metu deorum continuit? quibus Pepercit aris? O utinam nova   Incude diffingas retusum in     Massagetas Arabasque ferrum!                                   40 XXXVI. Et ture et fidibus iuvat   Placare et vituli sanguine debito Custodes Numidae deos,   Qui nunc Hesperia sospes ab ultima Caris multa sodalibus,                                              5   Nulli plura tamen dividit oscula Quam dulci Lamiae, memor   Actae non alio rege puertiae Mutataeque simul togae.   Cressa ne careat pulchra dies nota,                              10 Neu promptae modus amphorae   Neu morem in Salium sit requies pedum, Neu multi Damalis meri   Bassum Threicia vincat amystide, Neu desint epulis rosae                                            15   Neu vivax apium neu breve lilium. Omnes in Damalin putris   Deponent oculos, nec Damalis novo Divelletur adultero,   Lascivis hederis ambitiosior.                                    20 XXXVII. Nunc est bibendum, nunc pede libero Pulsanda tellus, nunc Saliaribus   Ornare pulvinar deorum     Tempus erat dapibus, sodales. Antehac nefas depromere Caecubum                                    5 Cellis avitis, dum Capitolio   Regina dementis ruinas     Funus et imperio parabat Contaminato cum grege turpium Morbo virorum, quidlibet impotens                                  10   Sperare fortunaque dulci     Ebria. Sed minuit furorem Vix una sospes navis ab ignibus, Mentemque lymphatam Mareotico   Redegit in veros timores                                         15     Caesar, ab Italia volantem Remis adurgens, accipiter velut Mollis columbas aut leporem citus   Venator in campis nivalis     Haemoniae, daret ut catenis                                    20 Fatale monstrum. Quae generosius Perire quaerens nec muliebriter   Expavit ensem nec latentis     Classe cita reparavit oras. Ausa et iacentem visere regiam                                     25 Voltu sereno, fortis et asperas   Tractare serpentes, ut atrum     Corpore combiberet venenum, Deliberata morte ferocior, Saevis Liburnis scilicet invidens                                  30   Privata deduci superbo     Non humilis mulier triumpho. XXXVIII. Persicos odi, puer, apparatus; Displicent nexae philyra coronae; Mitte sectari, rosa quo locorum   Sera moretur. Simplici myrto nihil adlabores                                      5 Sedulus curo: neque te ministrum Dedecet myrtus neque me sub arta   Vite bibentem. CARMINUM LIBER SECUNDUS. I. Motum ex Metello consule civicum Bellique causas et vitia et modos   Ludumque Fortunae gravisque     Principum amicitias et arma Nondum expiatis uncta cruoribus,                                    5 Periculosae plenum opus aleae,   Tractas et incedis per ignis     Suppositos cineri doloso. Paullum severae Musa tragoediae Desit theatris; mox ubi publicas                                   10   Res ordinaris, grande munus     Cecropio repetes cothurno, Insigne maestis praesidium reis Et consulenti, Pollio, Curiae,   Cui laurus aeternos honores                                      15     Delmatico peperit triumpho. Iam nunc minaci murmure cornuum Perstringis auris, iam litui strepunt,   Iam fulgor armorum fugacis     Terret equos equitumque voltus.                                20 Audire magnos iam videor duces, Non indecoro pulvere sordidos,   Et cuncta terrarum subacta     Praeter atrocem animum Catonis. Iuno et deorum quisquis amicior                                    25 Afris inulta cesserat impotens   Tellure victorum nepotes     Rettulit inferias Iugurthae. Quis non Latino sanguine pinguior Campus sepulcris impia proelia                                     30   Testatur auditumque Medis     Hesperiae sonitum ruinae? Qui gurges aut quae flumina lugubris Ignara belli? quod mare Dauniae   Non decoloravere caedes?                                         35     Quae caret ora cruore nostro? Sed ne relictis, Musa procax, iocis Ceae retractes munera neniae,   Mecum Dionaeo sub antro     Quaere modos leviore plectro. II. Nullus argento color est avaris Abdito terris, inimice lamnae Crispe Sallusti, nisi temperato   Splendeat usu. Vivet extento Proculeius aevo,                                      5 Notus in fratres animi paterni; Illum aget penna metuente solvi   Fama superstes. Latius regnes avidum domando Spiritum, quam si Libyam remotis                                   10 Gadibus iungas et uterque Poenus   Serviat uni. Crescit indulgens sibi dirus hydrops Nec sitim pellit, nisi causa morbi Fugerit venis et aquosus albo                                      15   Corpore languor. Redditum Cyri solio Phraaten Dissidens plebi numero beatorum Eximit Virtus populumque falsis   Dedocet uti                                                      20 Vocibus, regnum et diadema tutum Deferens uni propriamque laurum, Quisquis ingentis oculo inretorto   Spectat acervos. III. Aequam memento rebus in arduis Servare mentem, non secus in bonis   Ab insolenti temperatam     Laetitia, moriture Delli, Seu maestus omni tempore vixeris,                                   5 Seu te in remoto gramine per dies   Festos reclinatum bearis     Interiore nota Falerni. Quo pinus ingens albaque populus Umbram hospitalem consociare amant                                 10   Ramis? Quid obliquo laborat     Lympha fugax trepidare rivo? Huc vina et unguenta et nimium brevis Flores amoenae ferre iube rosae,   Dum res et aetas et sororum     Fila trium patiuntur atra.                                     15 Cedes coemptis saltibus et domo Villaque, flavus quam Tiberis lavit,   Cedes, et exstructis in altum     Divitiis potietur heres. Divesne prisco natus ab Inacho                                     20 Nil interest an pauper et infima   De gente sub divo moreris,     Victima nil miserantis Orci. Omnes eodem cogimur, omnium Versatur urna serius ocius                                         25   Sors exitura et nos in aeternum     Exsilium impositura cumbae. IV. Ne sit ancillae tibi amor pudori, Xanthia Phoceu! Prius insolentem Serva Briseis niveo colore   Movit Achillem; Movit Aiacem Telamone natum                                         5 Forma captivae dominum Tecmessae; Arsit Atrides medio in triumpho   Virgine rapta, Barbarae postquam cecidere turmae Thessalo victore et ademptus Hector                                10 Tradidit fessis leviora tolli   Pergama Grais. Nescias an te generum beati Phyllidis flavae decorent parentes; Regium certe genus et penatis                                      15   Maeret iniquos. Crede non illam tibi de scelesta Plebe dilectam, neque sic fidelem, Sic lucro aversam potuisse nasci   Matre pudenda.                                                   20 Bracchia et voltum teretesque suras Integer laudo; fuge suspicari, Cuius octavum trepidavit aetas   Claudere lustrum. V. Nondum subacta ferre iugum valet Cervice, nondum munia comparis   Aequare nec tauri ruentis     In venerem tolerare pondus. Circa virentis est animus tuae                                      5 Campos iuvencae, nunc fluviis gravem   Solantis aestum, nunc in udo     Ludere cum vitulis salicto Praegestientis. Tolle cupidinem Immitis uvae: iam tibi lividos                                     10   Distinguet autumnus racemos     Purpureo varius colore. Iam te sequetur: currit enim ferox Aetas, et illi, quos tibi dempserit,   Adponet annos; iam proterva                                      15     Fronte petet Lalage maritum, Dilecta quantum non Pholoe fugax, Non Chloris, albo sic umero nitens   Ut pura nocturno renidet     Luna mari, Cnidiusve Gyges,                                    20 Quem si puellarum insereres choro, Mire sagacis falleret hospites   Discrimen obscurum solutis     Crinibus ambiguoque voltu. VI. Septimi, Gadis aditure mecum et Cantabrum indoctum iuga ferre nostra et Barbaras Syrtis, ubi Maura semper   Aestuat unda: Tibur Argeo positum colono                                          5 Sit meae sedes utinam senectae, Sit modus lasso maris et viarum   Militiaeque. Unde si Parcae prohibent iniquae, Dulce pellitis ovibus Galaesi                                      10 Flumen et regnata petam Laconi   Rura Phalantho. Ille terrarum mihi praeter omnis Angulus ridet, ubi non Hymetto Mella decedunt viridique certat                                    15   Baca Venafro; Ver ubi longum tepidasque praebet Iuppiter brumas, et amicus Aulon Fertili Baccho minimum Falernis   Invidet uvis.                                                    20 Ille te mecum locus et beatae Postulant arces; ibi tu calentem Debita sparges lacrima favillam   Vatis amici. VII. O saepe mecum tempus in ultimum Deducte Bruto militiae duce,   Quis te redonavit Quiritem     Dis patriis Italoque caelo, Pompei, meorum prime sodalium,                                      5 Cum quo morantem saepe diem mero   Fregi, coronatus nitentis     Malobathro Syrio capillos? Tecum Philippos et celerem fugam Sensi relicta non bene parmula,                                    10   Cum fracta virtus et minaces     Turpe solum tetigere mento. Sed me per hostis Mercurius celer Denso paventem sustulit aere;   Te rursus in bellum resorbens                                    15     Unda fretis tulit aestuosis. Ergo obligatam redde Iovi dapem, Longaque fessum militia latus   Depone sub lauru mea nec     Parce cadis tibi destinatis.                                   20 Oblivioso levia Massico Ciboria exple, funde capacibus   Unguenta de conchis. Quis udo     Deproperare apio coronas Curatve myrto? Quem Venus arbitrum                                 25 Dicet bibendi? Non ego sanius   Bacchabor Edonis: recepto     Dulce mihi furerest amico. VIII. Ulla si iuris tibi peierati Poena, Barine, nocuisset umquam, Dente si nigro fieres vel uno   Turpior ungui, Crederem. Sed tu simul obligasti                                    5 Perfidum votis caput, enitescis Pulchrior multo, iuvenumque prodis   Publica cura. Expedit matris cineres opertos Fallere et toto taciturna noctis                                   10 Signa cum caelo gelidaque divos   Morte carentis. Ridet hoc, inquam, Venus ipsa, rident Simplices Nymphae ferus et Cupido, Semper ardentis acuens sagittas                                    15   Cote cruenta. Adde quod pubes tibi crescit omnis, Servitus crescit nova, nec priores Impiae tectum dominae relinquunt,   Saepe minati.                                                    20 Te suis matres motuunt iuvencis, Te senes parci miseraeque nuper Virgines nuptae, tua ne retardet   Aura maritos. IX. Non semper imbres nubibus hispidos Manant in agros aut mare Caspium   Vexant inaequales procellae     Usque, nec Armeniis in oris, Amice Valgi, stat glacies iners                                     5 Mensis per omnis, aut Aquilonibus   Querceta Gargani laborant     Et foliis viduantur orni: Tu semper urges flebilibus modis Mysten ademptum, nec tibi Vespero                                  10   Surgente decedunt amores     Nec rapidum fugiente solem. At non ter aevo functus amabilem Ploravit omnis Antilochum senex   Annos, nec impubem parentes                                      15     Troilon aut Phrygiae sorores Flevere semper. Desine mollium Tandem querellarum, et potius nova   Cantemus Augusti tropaea     Caesaris et rigidum Niphaten,                                  20 Medumque flumen gentibus additum Victis minores volvere vertices,   Intraque praescriptum Gelonos     Exiguis equitare campis. X. Rectius vives, Licini, neque altum Semper urgendo neque, dum procellas Cautus horrescis, nimium premendo   Litus iniquum. Auream quisquis mediocritatem                                       5 Diligit, tutus caret obsoleti Sordibus tecti, caret invidenda   Sobrius aula. Saepius ventis agitatur ingens Pinus et celsae graviore casu                                      10 Decidunt turres feriuntque summos   Fulgura montis. Sperat infestis, metuit secundis Alteram sortem bene praeparatum Pectus. Informis hiemes reducit                                    15   Iuppiter, idem Submovet. Non, si male nunc, et olim Sic erit: quondam cithara tacentem Suscitat Musam neque semper arcum   Tendit Apollo.                                                   20 Rebus angustis animosus atque Fortis appare; sapienter idem Contrahes vento nimium secundo Turgida vela.