2014년 12월 14일 일요일

Catulli Carmina 4

Catulli Carmina 4

Oramus, si forte non molestum est,
  demonstres ubi sint tuae tenebrae.
  te campo quaesiuimus minore,
  te in Circo, te in omnibus libellis,
  te in templo summi Iouis sacrato.                        5
  in Magni simul ambulatione
  femellas omnes, amice, prendi,
  quas uultu uidi tamen serenas.
  †a uelte†, sic ipse flagitabam,
  Camerium mihi pessimae puellae.                         10
  quaedam inquit, nudum reduc . . .
  ‘en hic in roseis latet papillis.’
  sed te iam ferre Herculei labos est;
  tanto te in fastu negas, amice.
  non custos si fingar ille Cretum,                       (1a)
  non si Pegaseo ferar uolatu,
  non Ladas ego pinnipesue Perseus,
  non Rhesi niueae citaeque bigae;
  adde huc plumipedas uolatilesque,                       (5a)
  uentorumque simul require cursum,
  quos iunctos, Cameri, mihi dicares;
  defessus tamen omnibus medullis,
  et multis languoribus peresus,
  essem te mihi, amice, quaeritando.                     (10a)
  dic nobis ubi sis futurus, ede                          15
  audacter, committe, crede lucei.
  nunc te lacteolae tenent puellae?
  si linguam clauso tenes in ore,
  fructus proicies amoris omnes.
  uerbosa gaudet Venus loquella.                          20
  uel, si uis, licet obseres palatum,
  dum nostri sis particeps amoris.


    1 _molestus es_ Ω
    2 _demostres_ D et cod. Ashburn.
    3 _in minore_ Ω: _in_ del. Scaliger: _te in campo q. minore_
    Sillig
    4 _te in C._] _id al. in_ GRVen: _id_ Oh || _ligellis_ Bapt.
    Guarinus: Goetz Thes. Gloss. Emend. _ligellum tuguriolum_
    7 _prendi_ O: _prehendi_ Ω
    8 _serenas_ AD: _serena_ Ω: _sereno_ h Phil., Munro
    9 _a uelte_ GOVenAC et sic R m. pr.: _ue¯te_ R corr.: _a uelite_
    BLa¹ Phil. cod. Ashburn.: _auli te_ Bodl. Lat. Class. e. 15:
    _aullistis_ Doederlein: _auens te_ Schwabe: _puellae_ Birt:
    _auelli_ tamquam infinitiuum exclamationis Owen: _ain? te_ ego,
    quod probauit F. Plessis in libello Traite de Metrique Grecque
    et Latine p. 305 || _ipse_ Ω: _usque_ ego
    11 _quedam_ ORB: _quendam_ cett. || _reduc_ Ω: _reduce_ Da:
    _sinum reducens_ Auantius: _s. recludens_ Riese: _reducta
    pectus_ ego et Rossberg
    12 _en_ Ra cod. Ashburn.: _em_ OLa¹B m. pr., Ribbeck: _hem_
    GDVen _hic_ RDa: _hec_ Ω: fort. _en ecce_
    14 _ten_ Muretus
    1a-10a codices habent post LVIII. 5.
    Huc reuocauit Froehlich; post 13 ed. antiquissima saec. xv
    2a post 3a statuebat Muretus
    3a _primipesue al. pinnipes_ GRVen: _primipesue_ OLa¹AC cod.
    Ashburn.
    4a _thesi_ O _niuee_ GDah: _uinee Ω. niueis citisque bigis_
    Muretus
    5a _plomipedas_ cod. Ashburn.: _plumipedes_ D Lachm.
    7a _uinctos_ BLa¹Aah et sic Benoist, Giri: _uictos_ O
    9a _langoribus_ Ω || _pressus_ cod. Ashburn.: fort. _peressus_
    10a _mi_ Scaliger
    Hos decem uersus 1a-10a Birt fragmentum putat carminis alterius
    ad Camerium scripti, quod magis rhetoricum esset et magno
    apparatu fabulari, Perseo Rheso similibus, ornatum et oneratum
    16 _audacter_ (_-citer_ O) _hoc_ Ω || _crede al. crude_ GVen et
    sic R, in quo tamen _crude_ recentius exaratum uidetur ||
    _lucei_ Scaliger: _lucet_ Ω: _licet_ AC
    17 _hunc_ a: _num_ h
    18 _tenens_ GOD: _tenens_ R: _sic l. c. tenens in ore_ Birt
    19 _proicies_ CVen et cod. Ashburn.: _prohicies_ O: _proiic._ G
    et plerique
    20 _loquelḷa_ G: _loquela_ La Ven
    21 _signis_ Voss
    22 _uestri al. no_ GVen: _uestri_ O: _uestri sim_ Scaliger




LVI

  O rem ridiculam, Cato, et iocosam,
  dignamque auribus et tuo cachinno.
  ride, quidquid amas, Cato, Catullum:
  res est ridicula et nimis iocosa.
  deprendi modo pupulum puellae                            5
  trusantem: hunc ego, si placet Dionae,
  protelo rigida mea cecidi.


    LVI _AD CATONEM_ Ω: spatium unius uersus in O

    3 _quicquid_ Ω
    5 _deprendi_ GORVenLa¹: _deprehendi_ BACDah || _pupulum_
    Parthenius: _populum_ codd.: _publium_ marg. R sed uix ab eadem
    manu
    6 _truf_(_ff_ a)_antem_ Da: _crissantem_ marg. R: _crusantem_
    Baehrens:
    7 _rigida_ ex _ridida_ G




LVII

  Pulcre conuenit improbis cinaedis,
  Mamurrae pathicoque Caesarique.
  nec mirum: maculae paris utrisque,
  urbana altera et illa Formiana,
  impressae resident nec eluentur:                         5
  morbosi pariter, gemelli utrique,
  uno in lectulo, erudituli ambo,
  non hic quam ille magis uorax adulter,
  riuales sociei puellularum.
  pulcre conuenit improbis cinaedis.                      10


    LVII cum LVI continuant Ω

    1 _pulcre_ ORD: _pulc[^]re_ (suprascr. _h_) G
    2 _mamure_ a, idemque credo uoluisse scribam R(omani), in quo
    _~_ quod super _-mu-_ fuerat consulto uidetur erasum
    3 _pares_ Lachm.
    5 _nec eluentur_ Calpurnius: _nece luentur_ Ω
    6 _gemelli_] _tenelli_ Haupt
    7 _lecticulo_ O, Munro
    9 _sociei_ Scaliger: _socii et_ Ω
    10 _pulcre_ GORD




LVIII

  Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa,
  illa Lesbia, quam Catullus unam
  plus quam se atque suos amauit omnes,
  nunc in quadruuiis et angiportis
  glubit magnanimis Remi nepotes.                          5


    LVIII cum LVII continuant Ω

    1 _nostra_ RDah: _uestra_ GOAC cod. Ashburn.: _uestra_ ex
    _nostra_ Ven
    4 _quadruuiis_ G: _quadruiis_ R m. pr. post in _quadriuis_
    mutatum: _quadriuiis_ O
    5 _magna ad_(_a_ O)_miremini_ Ω: _magnanimi Remi_ Voss:
    _magnanimis_ (accus. plur.) scripsi
    Post LVIII. 5 secuntur in codicibus _Non custos... quaeritando_
    quos in locum suum carminis LV reuocaui




LIX

  Bononiensis Rufa Rufulum fellat,
  uxor Meneni, saepe quam in sepulcretis
  uidistis ipso rapere de rogo cenam,
  cum deuolutum ex igne prosequens panem
  ab semiraso tunderetur ustore.                           5


    LIX _IN RVFVM_ Ω: nullum spatium in O

    1 _Rufulum_ Palladius: _rufum_ Ω: _Rufa rufum anus_ Munro: _rufa
    rufulum_ Pleitner, Postgate _rufa rufuli_ Palmer || _fellat_ O:
    _fallat al. fellat_ RVen: _fallat_ cett.




LX

  Num te leaena montibus Libystinis
  aut Scylla latrans infima inguinum parte
  tam mente dura procreauit ac taetra,
  ut supplicis uocem in nouissimo casu
  contemptam haberes, a nimis fero corde?                  5


    LX cum LIX continuant Ω

    1 _Libystinis_ Scaliger: _libis_(_ss_ O)_inis_ Ω
    2 _silla_ GORBLa¹: _sylla_ Ven et cod. Ashburn.
    4 _supplic_(_t_ R)_iis_ Ω: _suplicus_ O
    5 _conteptam_ GR: _conten{p}tam p_ admodum exigua O ||
    _animis_ Ω
    Post hunc u. spatium est in O quinque uersuum, tum in summa
    proxima pagina incipit LXI




LXI

  Collis o Heliconiei
    cultor, Vraniae genus,
    qui rapis teneram ad uirum
  Virginem, o Hymenaee Hymen,
    Hymen o Hymenaee;                                      5

  Cinge tempora floribus
    suaue olentis amaraci,
    flammeum cape laetus, huc
  Huc ueni, niueo gerens
    luteum pede soccum.                                   10

  Excitusque hilari die,
    nuptialia concinens
    uoce carmina tinnula,
  Pelle humum pedibus, manu
    pineam quate taedam.                                  15

  Namque Iunia Mallio,
    qualis Idalium colens
    uenit ad Phrygium Venus
  Iudicem, bona cum bona
    nubet alite uirgo,                                    20

  Floridis uelut enitens
    myrtus Asia ramulis
    quos Amadryades deae
  Ludicrum sibi rosido
    nutriunt umore.                                       25

  Quare age, huc aditum ferens,
    perge linquere Thespiae
    rupis Aonios specus,
  Nympha quos super irrigat
    frigerans Aganippe.                                   30

  Ac domum dominam uoca
    coniugis cupidam noui,
    mentem amore reuinciens
  Vt tenax hedera huc et huc
    arborem implicat errans.                              35

  Vosque item simul integrae
    uirgines, quibus aduenit
    par dies, agite in modum
  Dicite, O Hymenaee Hymen,
    Hymen O Hymenaee.                                     40

  Vt lubentius, audiens
    se citarier ad suum
    munus, huc aditum ferat
  Dux bonae Veneris, boni
    coniugator amoris.                                    45

  Quis deus magis ancsiis
    est petendus amantibus?
    quem colent homines magis
  Caelitum, O Hymenaee Hymen,
    Hymen O Hymenaee?                                     50

  Te suis tremulus parens
    inuocat, tibi uirgines
    zonula soluunt sinus.
  Te timens cupida nouos
    captat aure maritus.                                  55

  Tu fero iuueni in manus
    floridam ipse puellulam
    dedis a gremio suae
  Matris, O Hymenaee Hymen,
    Hymen O Hymenaee.                                     60

  Nil potest sine te Venus,
    fama quod bona comprobet,
    commodi capere, at potest
  Te uolente. quis huic deo
    compararier ausit?                                    65

  Nulla quit sine te domus
    liberos dare, nec parens
    stirpe nitier; at potest
  Te uolente. quis huic deo
    compararier ausit?                                    70

  Quae tuis careat sacris,
    non queat dare praesides
    terra finibus: at queat
  Te uolente. quis huic deo
    compararier ausit?                                    75

  Claustra pandite ianuae.
    uirgo adest. uiden ut faces
    splendidas quatiunt comas?
  . . . . . . . .
    . . . . . . . .

  . . . . . . . .
    . . . . . . . .
    tardet ingenuus pudor.
  Quem tamen magis audiens,                               80
    flet quod ire necesse est.

  Flere desine. non tibi Au-
    runculeia periculum est,
    ne qua femina pulcrior
  Clarum ab Oceano diem                                   85
    uiderit uenientem.

  Talis in uario solet
    diuitis domini hortulo
    stare flos hyacinthinus.
  Sed moraris, abit dies.                                 90
    prodeas noua nupta.

  Prodeas noua nupta, si
    iam uidetur, et audias
    nostra uerba. uiden? faces
  Aureas quatiunt comas:                                  95
    prodeas noua nupta.

  Non tuus leuis in mala
    deditus uir adultera,
    probra turpia persequens,
  A tuis teneris uolet                                   100
    secubare papillis.

  Lenta qui uelut adsitas
    uitis implicat arbores,
    implicabitur in tuum
  Complexum. sed abit dies.                              105
    prodeas noua nupta.

  O cubile, quod omnibus
    . . . . . . . .
    . . . . . . . .
  . . . . . . . .
    candido pede lecti,

  Quae tuo ueniunt hero,
    quanta gaudia, quae uaga                             110
    nocte, quae medio die
  Gaudeat. sed abit dies.
    prodeas noua nupta.

  Tollite, O pueri, faces.
    flammeum uideo uenire.                               115
    ite concinite in modum
  ‘Io Hymen Hymenaee io,
    io Hymen Hymenaee.’

  Ne diu taceat procax
    Fescennina iocatio.                                  120
    nec nuces pueris neget
  Desertum domini audiens
    concubinus amorem.

  Da nuces pueris, iners
    concubine: satis diu                                 125
    lusisti nucibus. lubet
  Iam seruire Talasio.
    concubine, nuces da.

  Sordebant tibi uillicae,
    concubine, hodie atque heri.                         130
    nunc tuum cinerarius
  Tondet os. miser a miser
    concubine, nuces da.

  Diceris male te a tuis
    unguentate glabris marite                            135
    abstinere, sed abstine.
  Io Hymen Hymenaee io,
    io Hymen Hymenaee.

  Scimus haec tibi quae licent
    sola cognita, sed marito                             140
    ista non eadem licent.
  Io Hymen Hymenaee io,
    io Hymen Hymenaee.

  Nupta, tu quoque quae tuus
    uir petet caue ne neges,                             145
    ni petitum aliunde eat.
  Io Hymen Hymenaee io,
    io Hymen Hymenaee.

  En tibi domus ut potens
    et beata uiri tui.                                   150
    quae tibi sine seruiat
  (Io Hymen Hymenaee io,
    io Hymen Hymenaee)

  Vsque dum tremulum mouens
    cana tempus anilitas                                 155
    omnia omnibus annuit.
  Io Hymen Hymenaee io,
    io Hymen Hymenaee.

  Transfer omine cum bono
    limen aureolos pedes,                                160
    rasilemque subi forem.
  Io, Hymen Hymenaee io,
    io Hymen Hymenaee.

  Aspice unus ut accubans
    uir tuus Tyrio in toro,                              165
    totus immineat tibi.
  Io Hymen Hymenaee io,
    io Hymen Hymenaee.

  Illi non minus ac tibi
    pectore uritur intimo                                170
    flamma, sed penite magis.
  Io Hymen Hymenaee io,
    io Hymen Hymenaee.

  . . . . . . . .
    . . . . . . . .
    . . . . . . . .
  . . . . . . . .
    . . . . . . . .

  Mitte brachiolum teres,
    praetextate, puellulae.                              175
    iam cubile adeat uiri.
  Io Hymen Hymenaee io,
   io Hymen Hymenaee.

  Vos bonae senibus uiris
    cognitae bene feminae,                               180
    collocate puellulam.
  Io Hymen Hymenaee io,
    io Hymen Hymenaee.

  Iam licet uenias, marite.
    uxor in thalamo tibi est,                            185
    ore floridulo nitens
  Alba parthenice uelut
    luteumue papauer.

  At, marite, ita me iuuent
    caelites, nihilo minus                               190
    pulcer es, neque te Venus
  Neglegit. sed abit dies.
    perge ne remorare.

  Non diu remoratus es.
    iam uenis. bona te Venus                             195
    iuuerit, quoniam palam
  Quae cupis capis et bonum
    non abscondis amorem.

  Ille pulueris Africei
    siderumque micantium                                 200
    subducat numerum prius,
  Qui uostri numerare uolt
    multa milia ludei.

  Ludite ut lubet et breui
    liberos date. non decet                              205
    tam uetus sine liberis
  Nomen esse, sed indidem
    semper ingenerari.

  Torquatus uolo paruulus
    matris e gremio suae                                 210
    porrigens teneras manus,
  Dulce rideat ad patrem
    semihiante labello.

  Sit suo similis patri
    Mallio et facile inscieis                            215
    noscitetur ab omnibus,
  Et pudicitiam suo
    matris indicet ore.

  Talis illius a bona
    matre laus genus approbet,                           220
    qualis unica ab optima
  Matre Telemacho manet
    fama Penelopeo.

  Claudite ostia uirgines.
    lusimus satis. at bonei                              225
    coniuges, bene uiuite et
  Munere assidue ualentem
    exercete iuuentam.


    LXI _EPI_(_Y_ GRVen)_THALAMIVS _(_-MVS_ RVenB) _IVNIE_ (_VINIE_ A:
    _IVLIE_ BLa¹) _ET MAL(L)II_ Ω: spatium tituli in O

    1 _bellicon iei_ O
    4 _uirginem o hymenee_ 5 _Hymen o hymenee hymen_ codd. nisi quod
    DG habent 4 _V. o hymenee hymen_ 5 _O hymenee hymen_
    5 _O Hymen Hymenaee_ Lachm. secutus Ald. I, Giri
    7 _amarịci_ (suprascr. _a_) O: _amarici_ GRVenACD
    8 _flameum_ Ω
    12 _concinens_ ACD: _continens_ Ω
    13 _tinnuula_ O et R m. pr: _tinnulla_ cod. Ashburn.
    15 _spineam_ Parthenius
    16 _iunia_ GORCVen: _uinia_ DLachm.: _iullia_ BLa¹ cod. Ashburn.
    || _mal Dio_ Ω
    24 _Ludicrum_ RVenBa: _Ludricum_ GOACh²
    25 _umore_ cod. Ashburn.: _humore_ Ω
    Post _nutriunt_ erasae sunt duae litterae in R: _nutriuntur
    honore_ Maehly: _nutriere liquore_ Richards
    32 cum sequente u. coniungebat Bonnet
    33 _reuinciens_ ah: _reuincens_ Ω
    34 _edera_ Ω || _hục_ (suprascr. _a_) et _hục_ (suprascr. _a_) R
    38 _in nodum al. in modum_ RVen: _in nodum_ Ω
    40 om. ADh: _O hymenee hymenee hymen_ Ω nisi quod in R mutatum
    est in _Hymen o hymenee hymen_: _O Hymen Hymenaee_ Lachm.
    42 _citaries_ O: _citarie_ h²: _sed citarior_ cod. Ashburn.: num
    _et citatior_?
    46 _anxiis_ Haupt: _amatis_ Ω: _mage mutueis_ Pleitner: _mage
    saucieis_ Pohl
    Inter 49 et 50 in Ω est _Compararier_ (_-es_ O) _ausit_ quod
    correctum est in hh²
    50 om. B: _O hymen hymenee hymen_ GOAC et sic R sed mox mutatum
    in _Hymen o h. h. || O hymen o h. h._ h²
    51 _suis tremulus_ ed. 1473: _sui si rem_(_rom-_ Bh)_ulus_
    OBACh: _sui si remulus al. remus_ G et Ven, sed Ven inuerso
    ordine: _sui s//remulus_ R erasis duabus fere litteris
    55 _maritos_ Ω
    56 _fer o_ Ω
    58-60 sic leguntur in codd. 58 _dedis a gremio su(a)e matris_ 59
    + 60 _O hymenee hymen hymenee_ (_o hymenee_ G)
    61 _nihil_ G m. pr. (nunc habet _nil_) BLa¹ACah: _nichil_ ORh²:
    _nil al. nihil_ Ven
    66-75 om. a
    66-70 om. h
    68 _nitier_ Par. 7989 et Bononiensis 2744: _uicier_ GRVenLa¹C:
    _uities_ O: _uintier_ cod. Ashburn.: _uincier_ AD Lachm.:
    _iungier_ Scaliger
    70 _compararies_ O
    77 _adest_ Ω: _ades_ Schrader, Lachm.
    Post 78 lacunam statui quattuor uersuum
    79 _tradet_ h²
    82 _Aurunculeia_ O et marg. h²: _Arunculeia_ cett. nisi quod
    _Acunculeia_ est in a, _Aruncudia_ in h²
    85 _occeano_ Ω
    90 _abiit_ Ω
    91 om. codices: additus est in Ald. I
    94 _uiden? faces_ p: _uiden_ (_uideri_ O) _ut_ Ω
    99 _probra turpia_ Calp. 1481: _procatur_ (_procatur._ GOR)
    _pia_ Ω
    102 _lenta qui_ Ald. I: _lentaque_ codd. praeter O: _lenta sed_
    O quod recepit Baehrens
    105 _abiit_ Ω
    Post 107 lacunam statui trium uersuum
    110 _gaudiaque_ Ω
    111 _nocteque_ Ω
    112 _abiit_ Ω
    114 _o_ om. codd.; additum est in ed. pr.
    115 _flam_(_mm_ O)_ineum_ Ω
    116-8 sic leguntur in Ω _Io hymen hymenee io Io hymen hymenee io
    Ite concinite in modum_ nisi quod O _Io hymen hymenee io_ semel
    tantum habet
    117 _o_ pro _io_ initio utriusque uersus scribendum esse, sicut
    est in Ald. I, ratus est Lachm. || _io_ reuocauit Munro Elucid.
    p. 135 sqq.
    118 _io_ quod addunt in fine codices om. Ald. I
    119 _taceatis_ Ω sed iam correctum in RBh²a
    120 _fescennina_ GRVen: _fosceninna_ O: _fascen_(_nn_ BD)_ina_
    BDh² || _locac_(_t_ O)_io_ OR: _lotatio al. locutio_ G:
    _locutio_ uel _loquutio_ ACBLa¹Dahh²: _iocatio_ Heinsius
    122 _domino_ ed. Cantabrig. 1702 || _uidens_ Schwabe: _arguens_
    Weber
    125 _diu_] _domini_ O: num _domi_?
    126 _iubet_ h²
    127 _talasio_ Ω
    129 _uilice_ Oh: _malulae_ Pauckstadt
    132 _misera miser_ O: _miser ah miser_ GDAVen et sic R sed prius
    _er_ super rasuram || _ha_ BC
    134 _diceris_ ed. Parm. 1473: _diceres_ Ω || _malle_ corr. G,
    OVen: _malḷe_ R || _tụ_ (suprascr. _e_) R
    135 _unguenta te_ Ω
    138 om. Ω
    139-43 om. h²
    139 _simus hec tibique_ O
    143 _io hymen hymenee io_ Ω et sic semper
    144-8 om. in textu, add. in marg. R
    144 _tuis_ GDVen
    145 _deneges_ Owen
    146 _ni_ GORDah: _ne_ marg. R, VenBLa¹ACh²
    148 om. O, habet G ascriptum in marg.
    149-53 om. BLa¹h²
    151 _sine seruiat_ Bern. Pisanus: _sine seruit_ (_se ruit_ A) Ω:
    _sine fine seruit_ D: _sine fine erit_ Auantius || _quo tibicina
    fert uiam_ ego et Chr. Alois. Ferrucci
    153 om. O
    155 _anilitas_ codex Vicentinus scriptus anno 1460: _an(n)ilis
    etas_ Ω: _annulis etas_ B Phil.
    156 _amnuit_ D quod uerum credebat T. H. Key et pro _abnuit_
    scriptum
    158 om. O
    159 _homine_ R m. pr.
    161 _sibi_ Ω
    163 om. O
    164 _intus_ Statius: _imus_ Fruterius: _unctus_ C. Barth: _udus_
    Heinsius
    169 _hac_ GO
    170 _uritur_ OD et corr. B: _uritur al. urimur_ G: _urimur_
    RVenAC: _urintur_ B m. pr.
    Post 173 unam stropham excidisse censeo
    174-8 om. h
    175 _puelle_ Ω
    176 _adeat_ O Paris. 7989, Bentley: _adeant_ Ω
    179 _uos_ om. Ω: add. Auantius: _O_ Baehrens || _uiris_ Statius:
    _unis_ (_unus_ Bh²: _u[^]nis_ (suprascr. _l_) R) Ω: _Vos bonae
    senibus senes_ Passeratius
    180 _bene_ Turnebus: _berue_ GORVenAC: _breue_ BLa¹Dahh²
    181 _puellulam_ Parthenius: _puellam_ Ω
    185 om. Bh² || _tibi est_ Bentley et sic Paris. 7989, sed
    additis notis quae inuertenda uerba esse declararent _tib̿i̿
    es̿t̿_ (sic): _ubi est_ A Santenianus: _est tibi_ GORVenLa Dah
    187 _uelut_ h et Paris. 7989: _uultu al. uult_ G: _ul˙t_ O:
    _uultu_ Ω
    189-193. 194-198 inuerso ordine habent _Ω_, corr. Scaliger
    189 _Ad_ (_At_ D) _maritum tamen iuuenem_ Ω: corr. Scaliger
    191 _pulcre res_ Ω: corr. Robortellus 1548 || _nec te_ Ω
    192 _Neglegit_ O: _Negligit_ cett. || _abiit_ Ω
    193 _remorare_ OADahh²: _rememorare_ GRVenBLa¹
    194 _remora_(_remo-_ O)_ta es_ Ω
    196 _iuuerit_ Auantius: _inuenerit_ Ω
    197 _Quod cupis cupis_ O. R m. pr., Heinsius. Giri
    198 _abscondas_ Ω
    199 _Africei_ Lachm. (_-ci_ iam Heinsius): _ericei_ GORVenBLa¹C:
    _eritei_ h: _eruti_ Quicherat
    201 _sublegat_ Landor
    202 _uostri_ Scaliger: _nostri_ Ω: _uostra qui_ Landor || _uult_
    Calp. 1481: _uolunt_ Ω
    203 _ludei_ Scaliger: _ludi_ ed. antiquissima saec. xv:
    _ludere_ Ω
    204 _Et ludite et lubet Ω:_ corr. Parthenius
    208 _ingenerati_ OD
    209 _Torcu_(_quu_ h²)_tus_ Oh²
    210 _e_] _et_ O: fortasse _ex_
    213 _semihiante_ Scaliger: _sed mihi ante_ Ω: _semhiante_ Lucian
    Mueller
    215 _mallio_ A: _maulio_ O: _manlio_ GRVen || _inscieis_ Lachm.:
    _insciis_ corr. R, a: _insciens_ Ω
    216 _omnibus_ Ω: _obuieis_ Pleitner: _et omnibus n. ab inscieis_
    Dawes, Haupt
    217 _Et_ Ω: _Sic_ Hermann || _suo_ a Baehrens, Postgate: _suam_
    Ω: _suae_ Calp. 1481, uulgo
    219, 220 sic leguntur in Ω _Talis illius a bona matre 220 Laus_
    (_Zaus_ RVen) _genus_ (_egenus_ O) _approbet_, in Da sic _Talis
    illius a bona 220 Matrizans_ (_-zando_ a) _genus approbet_
    221 _ab_ om. O
    222 _theleamaco_ Ω: _thelamacho_ O
    223 _penolopeo_ GRVenBAD
    224 _hostia_ Ω
    225 _ad bonei_ D: _ad bolnei_ (_al. bonei_ Ven et marg. G, _ad
    bonlei_ O) Ω
    226 _bene uiuite_ a: _bone uite_ Ω: _Veneris bonae_ Froehlich,
    Halbertsma || fort. _bene mutuo ex_
    227 _assiduo_ a: _Mutue assiduei_ Huleatt
    228 _exercere_ O
    Deinde _Explicit epithalamium_ O




LXII

  IVVENES

  Vesper adest, iuuenes, consurgite: Vesper Olympo
  exspectata diu uix tandem lumina tollit.
  surgere iam tempus, iam pinguis linquere mensas,
  iam ueniet uirgo, iam dicetur hymenaeus.
  Hymen O Hymenaee, Hymen ades O Hymenaee!                 5


  VIRGINES

  Cernitis, innuptae, iuuenes? consurgite contra;
  nimirum Oetaeos ostendit noctifer ignes.
  sic certest; uiden ut perniciter exsiluere?
  non temere exsiluere, canent quod uisere par est.
  Hymen O Hymenaee, Hymen ades O Hymenaee!                10


  IVVENES

  Non facilis nobis, aequalis, palma parata est,
  aspicite, innuptae secuta ut meditata requirunt.
  non frustra meditantur, habent memorabile quod sit,
  nec mirum, penitus quae tota mente laborant.
  nos alio mentes, alio diuisimus aures,                  15
  iure igitur uincemur, amat uictoria curam.
  quare nunc animos saltem committite uestros,
  dicere iam incipient, iam respondere decebit.
  Hymen O Hymenaee, Hymen ades O Hymenaee.


  VIRGINES

  Hespere, qui caelo fertur crudelior ignis?              20
  qui natam possis complexu auellere matris,
  complexu matris retinentem auellere natam,
  et iuueni ardenti castam donare puellam.
  quid faciunt hostes capta crudelius urbe?
  Hymen O Hymenaee, Hymen ades O Hymenaee!                25


  IVVENES

  Hespere, qui caelo lucet iucundior ignis?
  qui desponsa tua firmes conubia flamma,
  quae pepigere uiri, pepigerunt ante parentes,
  nec iunxere prius quam se tuus extulit ardor.
  quid datur a diuis felici optatius hora?                30
  Hymen O Hymenaee, Hymen ades O Hymenaee!


  VIRGINES

  Hesperus e nobis, aequalis, abstulit unam.
    . . . . . . . .
  . . . . . . . .
  . . . . . . . .
  . . . . . . . .
  . . . . . . . .
  . . . . . . . .
  [Hymen O Hymenaee, Hymen ades O Hymenaee!


  IVVENES

  . . . . . . . .
  . . . . . . . .
  Namque tuo aduentu uigilat custodia semper,
  nocte latent fures, quos idem saepe reuertens,
  Hespere, mutato comprendis nomine eosdem.               35
  at libet innuptis ficto te carpere questu.
  quid tum, si carpunt, tacita quem mente requirunt?
  Hymen O Hymenaee, Hymen ades O Hymenaee!


  VIRGINES

  Vt flos in saeptis secretus nascitur hortis,
  ignotus pecori, nullo contusus aratro,                  40
  quem mulcent aurae, firmat sol, educat imber;
  multi illum pueri, multae optauere puellae:
  idem cum tenui carptus defloruit ungui,
  nulli illum pueri, nullae optauere puellae:
  sic uirgo, dum intacta manet, dum cara suis est;        45
  cum castum amisit polluto corpore florem,
  nec pueris iucunda manet, nec cara puellis.
  Hymen o Hymenaee, Hymen ades o Hymenaee!


  IVVENES

  Vt uidua in nudo uitis quae nascitur aruo,
  numquam se extollit, numquam mitem educat uuam,         50
  sed tenerum prono deflectens pondere corpus,
  iam iam contingit summum radice flagellum,
  hanc nulli agricolae, nulli coluere iuuenci:
  at si forte eadem est ulmo coniuncta marito,
  multi illam agricolae, multi accoluere iuuenci:         55
  sic uirgo dum intacta manet, dum inculta senescit;
  cum par conubium maturo tempore adepta est,
  cara uiro magis et minus est inuisa parenti.

  et tu ne pugna cum tali coniuge uirgo,
  non aequom est pugnare, pater cui tradidit ipse.        60
  ipse pater cum matre, quibus parere necesse est.
  . . . . . . . .
  uirginitas non tota tua est, ex parte parentum est,
  tertia pars patrist, pars est data tertia matri,
  tertia sola tua est: noli pugnare duobus,
  qui genero sua iura simul cum dote dederunt.            65
  Hymen o Hymenaee, Hymen ades o Hymenaee!


    LXII Hoc unum carmen seruatum est in codice saeculi ix Thuaneo,
    nunc Parisino Lat. 8071 (T), in quo inscriptum est _Epithalamium
    Catulli_.

    EXAMETRVM CARMEN NVPTIALE_ Ω_
    1 in marg. _turba uirorum_ G: _turba uirginum_ (suprascr.
    _orum_) R: _t. uirum_ BVen || _Vesper adest_] _Varro L. L. vii.
    50 Vesperugo stella quae uespere oritur, a quo eam Opilius
    scribit Vesperum, itaque dicitur alterum_ (_alternum_ Riese)
    _Vesper adest_.
    2 _expect._ TΩ
    3 _tempus iam_ (suprascr. _est_) G || _pinguis_ TO: _pingues_ GR
    et cett.
    5 _hymens̶_ (sic) R
    6 in marg. _Puelle_ GRVen || _consurgi eretera_ T: _consurgere
    contra_ Iac. Mowat Cantabrigiensis, quod ipsum in cod. Canon.
    Lat. 33 inueni
    7 _oeta eos_ T: _haec eos_ O: _hoc eos_ Ω || _ignes_ Ald. I:
    _imbres_ T: _imber_ uel _ymber_ Ω
    8, 9 _exsiluere_ scripsi: _exil._ codd.
    8 _sic certest_ Haupt: _siccer tes .i._ T: _sic certe si_ O:
    _sic certe_ GR sed ut in utroque post _certe_ rasura sit: _sic
    certe_ cett.
    9 _canent quod uisere par est_ T Voss: _canent_ (_cauent_ La¹)
    _quo uisere parent_ Ω: _c. quos uincere par est_ Bapt. Guarinus:
    _canent quo uincere par est_ Auantius: _c. quod uincere par est_
    Passeratius: _c. quod uespere par est_ B. Venator
    11 in marg. _puelle_ GRBVen || _nobilis_ T || _aequales_ Lachm.
    12 _innupte secum ut meditata requi_(_ae_ D)_runt_ TD: _in_(_i_
    Ba)_nupte que_ (_queṛụṇṭ_ O) _secum ut meditare querunt_ Ω
    13 _memora psile_ T
    14 habet T solus. Spurium putarunt Scal. Naeke Lachm. ed. 1
    15 _nos_] _non_ T || _diuisimus_ (suprascr. _diuidamus_) G
    17 _nunc_ T: _non_ Ω || _co(m)mittite_ Ω: _conuertite_ T
    18 _incipiaent_ T
    20 in marg. _Puelle_ GRBVen || _quis_ T || _fertur_] _potuit_ A:
    _patuit_ Bergk
    21 _conplexua uel{l}ere_ T || _amatris_ O
    22 fort. _conplexu a matris_ || _auelle_ T
    24 _credelius_ T
    25 _Kymeno kymeneę kymenades o kymeneę_ T, prima littera per k,
    non per usitatiorem h, notata
    26 in marg. _Iuuenes_ GRBVen || _quis_ T || _iucundior_ T:
    _ioc._ Ω
    27 _fines_ T: _signes_ Palmer || _conubia_ T: _conn._ Ω
    28 _quae_ T: _quod_ h²: _quo_ Ω, etiam R, quamuis _{d_} post
    inlatum sit || _uir_ T
    29 _uinxere_ O
    30 _a_ om. T
    31 _Kymeno kymeneae kymenades o kymeneę_ T
    32 in marg. _Puelle_ GRBVen || _aequalis_ T: _equales_ O:
    _equaleṣ_ (suprascr. _m_) GR: _aequalem en_ Giri
    Post 32 excidisse nonnulla iam uidit Auantius. Lacunam sex
    uersuum posui, quam secutus sit uersus intercalaris _Hymen o
    Hymenaee Hymen ades o Hymenaee_, quamuis nec in T nec in Ω
    legatur
    35 _comperendis_ T: _conprendis_ O et nunc G || _eosdem_ Ω:
    _eospem_ T: _Eous_ Schrader
    36 _at libet_ Ω: _adlucet_ T
    37 _quittum_ T: _quod al. quid tamen_ GVen: _quem_ D: _quema_ T:
    _quam_ Ω
    38 _Kymeno kymeneae kymenales kymeno kymeneę_ T
    39 in marg. _Puelle_ GRVenB || _saeptis_ T: _septis_ Ω
    40 _conuolsus_ T: _conclusus_ O: _contusus_ Ω et sic R sed ut
    _t_ super rasuram sit
    41 _quaemulcens aurefirma_ T
    Post hunc u. excidisse unum uersum censebant Spengel et Hermann:
    sed nullum lacunae uestigium praebent codices
    42 _obtauere_ T
    43, 4 om. TO
    45 Quintil. Inst. Orat. ix. 3.16 Catullus in Epithalamio ‘dum
    innupta manet, dum cara suis est,’ cum prius dum significat
    quoad, sequens usque eo || _intacta_ Ω: _innupta_ Quintilianus
    || _dum cara_ Quintilianus, BLa¹: _tum cara_ TGORVenADa || _suis
    est_ Quintilianus, T: _sui sed_ BLa¹AC: _sui. sed_ GOVen et R
    m. pr.
    46 _amisit_ R, _s_ super rasuram
    48 _Kymeneo kymeneę kymenades kymeneę_ T
    49 in marg. _Iuuenes_ GRVenB
    50 _Numquam se extollit quam mun{i}team ducat uuam_ T
    51 _per flectens_ T
    52 _flacellum_ T
    53 _han{c} nulli agriġ.cul{l}ę multi acoluere_ T: _nulli
    coluere_ (_accol._ La¹) Ω
    54-55 om. Da
    54 _apsi_ T || _marita_ T, Ballin
    55 _agriculę_ T || _accol._ Ω: _acol._ T
    56 _dum innupta manet_ Weber: _tum inculta senescit_ T
    57 _conubium_ TB
    58 _cura_ TGOD Pleitner || _uiro_ TGOD: _uirgo_ RVenC: _cara
    uiro magis est, minus est inuisa p._ Sonny
    Post hunc u. excidisse intercalarem duce Hermanno multi
    crediderunt
    59 _et tua nec_ T: _et tu nec_ Ω: _at tu ne_ Ald. I: _at nec tu_
    Postgate
    Post 59 unum u. Rossbach, post 65 Haupt et Pleitner putarunt
    excidisse ut quemadmodum amoebaeum carmen (20-58) nouem uersus
    iuuenum praecedebant, eodem modo nouem sequerentur. Ego post 61
    potius lacunam indicaui
    60 _equom_ T: _(a)equo_ Ω || _cum_ B

댓글 없음: